Tatlı Patatesin Faydaları Nelerdir?
Tatlı patates hem lezzetli hem de besleyicilik değeri yüksek olan bir kök sebzedir. Tropikal ve subtropikal bölgelerde yetiştirilir. Patatesle benzer olmasına rağmen aslında farklı bir bitki türüdür. Genellikle turuncu renkte olan tatlı patatesin mor, beyaz ve sarı gibi farklı renklerde çeşitleri de bulunur. Gelin tatlı patatesin faydaları neler birlikte inceleyelim.
Tatlı Patates Besin Değeri
Tatlı patates lifler, vitamin ve mineraller gibi besin öğeleri açısından zengin bir gıdadır. Özellikle A vitamini, C vitamini, potasyum ve manganez açısından zengindir.
(1)1 orta boy tatlı patatesin besin değeri yaklaşık olarak şu şekildedir:
- 103 kalori
- 23,6 gram karbonhidrat
- 2,3 gram protein
- 0,2 gram yağ
- 3,8 gram diyet lifi
- 22,3 miligram C vitamini
- 541 miligram potasyum
Yukarıdaki besin öğelerinin yanı sıra karotenoid adı verilen bileşikleri içerir. Karotenoidler, tatlı patatese rengini veren bileşiklerdir. Bu bileşikler aynı zamanda antioksidan olarak görev yapar.
Sahip olduğu besin öğeleri tatlı patatesi sadece enerji kaynağı değil aynı zamanda sağlığa faydalı bir gıda haline getirir.
Tatlı Patatesin Faydaları
Dünyada ve Türkiye’de giderek artan popülaritesi tatlı patatesin sağlık üzerindeki olumlu etkilerinden kaynaklanmaktadır. Hatta birçok yerde süper gıda olarak anılmaktadır. Yapılan çalışmalar tatlı patates faydalarını şu şekilde gösteriyor:
Kan Şekerini Dengelemeye Yardımcı
Tatlı patatesin kandaki glikoz seviyelerini düşürmeye ve düzenlemeye yardımcı olduğu belirlenmiştir. Bu durum düşük glisemik indekse sahip olmasıyla ilişkilendirilmiştir.
Viyana Üniversitesi'nde yapılan bir çalışmada diyabet hastası 61 katılımcıya üç ay boyunca tatlı patates ve plasebo verilmiş. Araştırmanın sonucunda ise tatlı patates grubunun kontrol grubundan önemli ölçüde daha düşük glikoz seviyelerine sahip olduğu belirlenmiştir. (1)
Düşük glisemik indekse sahip olmasının yanı sıra tatlı patatesler lif açısından da zengin bir gıdadır. Lifler, glikoz seviyelerindeki ani yükselmeleri ve düşüşleri önlemeye yardımcı olmak için şekerin emilimini yavaşlatır.
Göz Sağlığı Üzerindeki Etkileri
Tatlı patatesin faydalarından biri de göz üzerindeki olumlu etkileridir. İçeriğinde bulunan beta karoten, A vitaminine dönüştürülür. Bu vitamin göz sağlığı için önemli vitaminlerden biridir. A vitamini eksikliği, göz kuruluğu ve diğer göz hastalıklarına yol açabilir. Yeterli miktarda A vitamini alımı gece körlüğü riskini azaltır. Bununla birlikte A vitamini yaşa bağlı makula dejenerasyonu gibi göz hastalıklarının riskini azaltabilir. Düzenli olarak tatlı patates tüketimi, göz sağlığını korumaya yardımcı olacaktır.
Antioksidan Açısından Zengin Bir Gıda
Tatlı patates vitamin ve minerallerin yanı sıra pek çok antioksidan bileşik içerir. Antioksidan bileşikler, hücrelere zarar gelmesini önlemek için zararlı serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olan bileşiklerdir. Araştırmalar antioksidan bileşiklerin diyabet, kalp hastalığı ve bazı kanser türlerine karşı koruma sağlayabileceğini gösteriyor.
Renkli tatlı patateslerin genel olarak beyaz tatlı patateslere göre serbest radikallere karşı daha güçlü bir aktivite gösterdiği belirtilmiştir. Özellikle mor patateslerin en yüksek antioksidan içeriğine sahip olduğunu biliniyor.
Bağışıklığı Güçlendirme Etkisi
Tatlı patatesin bağışıklık sistemine faydaları içerdiği C vitamini ve antioksidanlardan gelir. C vitamini, bağışıklık sisteminin işlevlerini güçlendirir ve enfeksiyonlarla savaşmada önemli bir rol oynar. Beta-karoten ise A vitaminine dönüşerek vücudu enfeksiyonlara karşı korur.
Tatlı Patates Nasıl Yenmeli?
Tatlı patates, farklı pişirme yöntemleriyle lezzetli bir şekilde tüketilebilir. Haşlayarak besin değerlerini kaybetmeden sağlıklı bir şekilde tüketebilirsiniz. Fırında pişirerek tatlı patateslerin doğal tatlarını artırabilirsiniz. Fırınlama işlemi de besin değerlerini korur. Salatalarınıza, çorbalarınıza ve tatlılarınıza dahil ederek yemeklerinizi çeşitlendirebilirsiniz.
Tatlı Patates Tüketmenin Zararları Var mı?
Tatlı patates faydaları bir hayli çok olan bir besindir. Her gıdada olduğu gibi tatlı patates tüketirken de aşırıya kaçmamak önemlidir.
Tatlı patatesin olası zararlarından biri oksalat içeriği olabilir. Bu patatesler, oksalat bakımından zengindir. Oksalatlar, bazı insanlarda böbrek taşı oluşumuna katkıda bulunabilir. Özellikle böbrek taşı oluşumuna yatkın olan kişiler, tatlı patates tüketimini sınırlamalıdır. (1)
Karbonhidrat içeriği yüksek bir gıdadır. Bu nedenle kızartma, kavurma gibi pişirme yöntemleri tatlı patatesin glisemik indeks değerini yükseltir. Kan şekerinizde dengesizliğe yol açabilir. (2)
Tatlı Patates ile Normal Patatesin Farkı Nedir?
Bu iki sebze, farklı bitki ailelerine ait olduğu için biyolojik olarak birbirlerinden oldukça farklıdır.
- Tatlı patates genellikle turuncu renktedir. Mor, beyaz ve sarı çeşitleri de bulunur. Dışı pürüzlü ve kalın bir kabuğa sahiptir. Normal patates ise beyaz, sarı veya kırmızımsı kahverengi kabuğa ve beyaz veya sarı renkte iç kısma sahiptir. Kabukları daha ince ve pürüzsüzdür.
- Normal patatesler genellikle tuzlu yemeklere dahil edilirken tatlı patatesler hem tatlılarda hem de ana yemeklerde işe yarayan bir tada sahiptir.
- Tatlı patates ismi gibi tatlı bir tada sahiptir ve pişirildiğinde yumuşak ve kremamsı bir dokuya sahip olur. Normal patates ise daha nişastalı bir yapıya sahiptir. Tatlı değildir ve pişirildiğinde daha yoğun ve kuru bir dokusu olur.
- Tatlı patates normal patatese göre daha düşük karbonhidrat ve kalori içeriğine sahiptir. Aradaki bu fark çok büyük değildir. Aynı zamanda tatlı patates daha fazla lif içerir.
Her ikisi de ölçülü tüketildiğinde ve porsiyon kontrolü doğru yapıldığında beslenmeye katkı sağlar. Tabi burada patatesleri hazırlama (pişirme) yöntemleri de oldukça önemlidir.
Kaynaklar:
- https://draxe.com/nutrition/sweet-potato-nutrition-facts-benefits
- https://www.webmd.com/food-recipes/benefits-sweet-potatoes