Çocukluk Çağı Şişmanlığı
Çocukluk çağı şişmanlığı/obezitesi, çocukları ve ergenleri etkileyen ciddi bir tıbbi durumdur. Bu durum özellikle problem oluşturan bir durumdur çünkü fazla kilolar genellikle çocukları aslında yetişkin sorunları olarak kabul edilen diyabet, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol gibi sağlık sorunlarına doğru itebilir. Çocukluk çağı obezitesi ayrıca zayıf benlik saygısına, özgüven düşüklüğüne ve depresyona neden olabilir.
Hazırlayan: Diyetisyen Damla Türkay
Çocukluk çağı obezitesini azaltmak için en iyi stratejilerden biri, tüm ailenin yeme ve egzersiz alışkanlıklarını iyileştirmektir. Çocukluk çağı obezitesini tedavi etmek ve önlemek, çocuğunuzun sağlığını şimdi ve gelecekte korumaya yardımcı olur. (1)
Çocukluk çağı obezitesi gelişmiş ülkelerde olduğu kadar gelişmekte olan ülkelerde de salgın seviyelere ulaşmıştır. Çocukluk çağında fazla kilo ve obezitenin hem fiziksel hem de psikolojik sağlık üzerinde önemli etkileri olduğu bilinmektedir. Fazla kilolu ve obez çocukların yetişkinliklerine kadar obez kalmaları ve diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar gibi bulaşıcı olmayan hastalıkları daha genç yaşta geliştirmeleri daha olasıdır.
Obezite gelişiminin mekanizması tam olarak anlaşılamamıştır ve birden fazla nedeni olan bir bozukluk olduğuna inanılmaktadır. Çevresel faktörler, yaşam tarzı tercihleri ve kültürel çevre, dünya çapında artan obezite prevalansında önemli rol oynamaktadır. Genel olarak, fazla kilo ve obezitenin kalori ve yağ alımındaki artışın sonucu olduğu varsayılır. Öte yandan, meşrubatla aşırı şeker alımının, artan porsiyon boyutunun ve fiziksel aktivitedeki sürekli düşüşün tüm dünyada artan obezite oranlarında önemli roller oynadığına dair destekleyici kanıtlar bulunmaktadır.
Çocukluk çağı obezitesi, çocukların fiziksel sağlığını, sosyal ve duygusal refahını ve benlik saygısını derinden etkileyebilir. Aynı zamanda, düşük akademik performans ve çocuğun yaşadığı daha düşük yaşam kalitesi ile de ilişkilidir. Metabolik, kardiyovasküler, ortopedik, nörolojik, hepatik, pulmoner ve renal bozukluklar gibi birçok komorbid durum da çocukluk çağı obezitesi ile birlikte görülmektedir. (2)
- Normal fiyat
- 89.90₺
- Satış fiyatı
- 89.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 119.00₺
- Satış fiyatı
- 119.00₺
- Normal fiyat
-
169.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 290.00₺
- Satış fiyatı
- 290.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 230.00₺
- Satış fiyatı
- 230.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 167.99₺
- Satış fiyatı
- 167.99₺
- Normal fiyat
-
197.63₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 386.91₺
- Satış fiyatı
- 386.91₺
- Normal fiyat
-
429.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 179.35₺
- Satış fiyatı
- 179.35₺
- Normal fiyat
-
211.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 349.90₺
- Satış fiyatı
- 349.90₺
- Normal fiyat
-
0.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 125.00₺
- Satış fiyatı
- 125.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 222.11₺
- Satış fiyatı
- 222.11₺
- Normal fiyat
-
261.30₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 84.90₺
- Satış fiyatı
- 84.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 240.00₺
- Satış fiyatı
- 240.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 84.90₺
- Satış fiyatı
- 84.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 76.50₺
- Satış fiyatı
- 76.50₺
- Normal fiyat
-
90.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 225.00₺
- Satış fiyatı
- 225.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 279.00₺
- Satış fiyatı
- 279.00₺
- Normal fiyat
-
179.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 153.00₺
- Satış fiyatı
- 153.00₺
- Normal fiyat
-
180.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 79.90₺
- Satış fiyatı
- 79.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 220.00₺
- Satış fiyatı
- 220.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 92.90₺
- Satış fiyatı
- 92.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 119.90₺
- Satış fiyatı
- 119.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 76.42₺
- Satış fiyatı
- 76.42₺
- Normal fiyat
-
89.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 290.00₺
- Satış fiyatı
- 290.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 450.00₺
- Satış fiyatı
- 450.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 299.00₺
- Satış fiyatı
- 299.00₺
- Normal fiyat
-
199.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 279.00₺
- Satış fiyatı
- 279.00₺
- Normal fiyat
-
179.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 289.00₺
- Satış fiyatı
- 289.00₺
- Normal fiyat
-
239.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 413.91₺
- Satış fiyatı
- 413.91₺
- Normal fiyat
-
459.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 386.91₺
- Satış fiyatı
- 386.91₺
- Normal fiyat
-
429.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 299.00₺
- Satış fiyatı
- 299.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 70.00₺
- Satış fiyatı
- 70.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 279.00₺
- Satış fiyatı
- 279.00₺
- Normal fiyat
-
310.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 132.93₺
- Satış fiyatı
- 132.93₺
- Normal fiyat
-
189.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 279.00₺
- Satış fiyatı
- 279.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 410.00₺
- Satış fiyatı
- 410.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 89.90₺
- Satış fiyatı
- 89.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 413.91₺
- Satış fiyatı
- 413.91₺
- Normal fiyat
-
459.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 132.93₺
- Satış fiyatı
- 132.93₺
- Normal fiyat
-
189.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 225.00₺
- Satış fiyatı
- 225.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 85.90₺
- Satış fiyatı
- 85.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 83.50₺
- Satış fiyatı
- 83.50₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 482.00₺
- Satış fiyatı
- 482.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 132.93₺
- Satış fiyatı
- 132.93₺
- Normal fiyat
-
189.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 1,349.00₺
- Satış fiyatı
- 1,349.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 549.95₺
- Satış fiyatı
- 549.95₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 499.95₺
- Satış fiyatı
- 499.95₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 499.95₺
- Satış fiyatı
- 499.95₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 629.91₺
- Satış fiyatı
- 629.91₺
- Normal fiyat
-
699.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 180.00₺
- Satış fiyatı
- 180.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 169.00₺
- Satış fiyatı
- 169.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
Çocukluk Obezitesinin Tanımı
Obezite ve fazla kilonun tanımı zamanla değişse de vücut yağının fazla olması olarak tanımlanabilir.
- Williams ve arkadaşları tarafından yürütülen bir çalışmada (1992), 5-18 yaş grubundaki 3320 çocuk üzerinde, vücut yağ yüzdeleri sırasıyla erkeklerde en az %25 ve kadınlarda en az %30 olan çocukları şişman olarak sınıflandırmıştır.
- Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, aşırı kiloyu yaşa göre beden kütle indeksinin (BKİ) persentilinde veya üzerinde ve “fazla kilolu olma riski altında” yaşa göre BKİ'nin 85. ila 95. persentilinde olarak tanımladı.
- Avrupalı araştırmacılar, aşırı kiloyu 85. persentil veya üzeri olarak ve obeziteyi BKİ'nin 95. persentilinde veya üzerinde olarak sınıflandırdı. (2)
Çocukluk Çağı Obezitesi Neden Bir Problemdir?
Obezitesi olan çocukların birçok sağlık sorunu geliştirme riski daha yüksektir. Bu problemler şunları içerir:
- Astım.
- Uyku apnesi
- Tip 2 diyabet
- Yüksek tansiyon (hipertansiyon).
- Yüksek kolestorol
- Kalp hastalığı
- Felç
- Osteoartrit gibi kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları
- Kolon kanseri ve meme kanseri dahil olmak üzere belirli kanserler
- Yağlı karaciğer (3)
Ek olarak, obezitesi olan çocukların aşağıdakileri yaşama riski daha yüksektir:
- Akran Zorbalığı
- Sosyal izolasyon
- Kendine güvensizlik
- Depresyon
Çocukluk Obezitesinin Nedeni
Yaşam tarzı sorunları: çok az aktivite ve yiyecek ve içeceklerden gelen çok fazla kalori çocukluk çağı obezitesinin ana nedenidir. Ancak genetik ve hormonal faktörler de rol oynayabilir.
Risk faktörleri:
- Diyet. Fast food, unlu mamüller ve atıştırmalıklar gibi yüksek kalorili yiyecekleri düzenli olarak yemek, çocuğunuzun kilo almasına neden olabilir. Şeker ve tatlılar da kilo alımına neden olabilir ve giderek daha fazla kanıt, meyve suları ve spor içecekleri de dahil olmak üzere şekerli içeceklerin bazı insanlarda obezitenin temel nedeni olduğuna işaret etmektedir.
- Egzersiz eksikliği. Çok fazla egzersiz yapmayan çocukların kilo alma olasılığı daha yüksektir çünkü çok fazla kalori yakmazlar. Televizyon izlemek veya video oyunları oynamak gibi hareketsiz faaliyetlerde çok fazla zaman harcanması da soruna katkıda bulunur. Reklamlarda genellikle sağlıksız yiyecekler için reklamlar bulunur.
- Aile faktörleri. Çocuğunuz kilolu insanlardan oluşan bir aileden geliyorsa, kilo alma olasılığı daha yüksek olabilir. Bu, özellikle yüksek kalorili yiyeceklerin her zaman mevcut olduğu ve fiziksel aktivitenin teşvik edilmediği bir ortamda geçerlidir.
- Psikolojik faktörler. Kişisel, ebeveyn ve aile stresi bir çocuğun obezite riskini artırabilir. Bazı çocuklar sorunlarla başa çıkmak, stres gibi duygularla başa çıkmak ya da can sıkıntısıyla savaşmak için aşırı yemek yer. Ebeveynleri de benzer eğilimlere sahip olabilir.
- Sosyoekonomik faktörler. Bazı topluluklardaki insanlar sınırlı kaynaklara ve süpermarketlere sınırlı erişime sahiptir. Sonuç olarak, donmuş yemekler, krakerler ve kurabiyeler gibi çabuk bozulmayan hazır yiyecekler satın alabilirler. Ayrıca, düşük gelirli mahallelerde yaşayan insanların egzersiz yapmak için güvenli bir yere erişimi olmayabilir.
- Bazı ilaçlar. Bazı reçeteli ilaçlar obezite geliştirme riskini artırabilir. Bunlar prednizon, lityum, amitriptilin, paroksetin (Paxil), gabapentin (Neurontin, Gralise, Horizant) ve propranolol (Inderal, Hemangeol) içerir.
Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Çocuğunuzda aşırı kilo alımını önlemeye yardımcı olmak için şunları yapabilirsiniz:
İyi bir örnek oluşturun: Sağlıklı beslenmeyi ve düzenli fiziksel aktiviteyi ailede bir alışkanlık haline getirin.Sağlıklı atıştırmalıklar hazır bulundurun. Seçenekler arasında tereyağsız patlamış mısır, az yağlı yoğurtlu meyveler, az yağlı sütlü tam tahıllı yulaf gevreği bulunur.
Yeni yiyecekleri birden çok kez sunun. Çocuğunuz yeni bir yemeği hemen beğenmezse cesaretiniz kırılmasın. Kabul görmek için genellikle bir yiyeceğe birden fazla maruz kalmak gerekir.
Gıda dışı ödülleri seçin. İyi davranış için umut vadeden şekerler kötü bir fikirdir.
Çocuğunuzun yeterince uyuduğundan emin olun. Bazı araştırmalar, çok az uykunun obezite riskini artırabileceğini göstermektedir. Uyku yoksunluğu, iştah artışına yol açan hormonal dengesizliklere neden olabilir.
Ayrıca, çocuğunuzun yılda en az bir kez sağlıklı çocuk kontrolleri için doktora görünmesini sağlayın. (1)
Hazırlayan: Diyetisyen Damla Türkay
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/childhood-obesity/symptoms-causes/syc-20354827
- Childhood obesity: causes and consequences - Krushnapriya Sahoo, Bishnupriya Sahoo, Ashok Kumar Choudhury et al. Family Med Prim Care. 2015 Apr-Jun; 4(2): 187–192.