Et Tabanlı Beslenme Modeli: Carnivore Diyeti
Son yıllarda düşük karbonhidratlı beslenme modellerine olan ilgi bir hayli arttı. Bu beslenme modellerinden biri de Carnivor diyeti. Tamamen hayvansal gıda tüketimine yönelen bu beslenme şeklinin insan sağlığı üzerindeki etkileri tartışmalıdır. Gelin, Carnivor beslenme hakkında bilmeniz gerekenlere yakından bakalım.
Carnivor Diyeti Nedir?
Carnivor diyeti, az önce de belirttiğimiz gibi yalnızca hayvansal gıdalarla beslenmeye dayalı bir diyettir. Bu yüzden etçil beslenme olarak da adlandırılır. Bu tür bir beslenmenin temelinde et, balık, yumurta ve süt ürünleri gibi gıdalar yer alır. Karbonhidrat içeren sebzeler, meyveler ve tahıllar ise tamamen beslenmeden çıkarılır. Bu yönüyle keto diyetine benzetiliyor fakat Carnivor beslenme düzeni karbonhidratları neredeyse sıfıra indirerek daha katı bir yaklaşım sunar.
Carnivor Diyeti Nasıl Uygulanır?
Carnivor beslenme düzeniyle karbonhidratları keserek yağ yakımının ve kilo kaybının hızlanması ve açlık hissinin azalması bekleniyor. Karbonhidratlar vücudun ana enerji kaynağıdır. Karbonhidrat tükettiğimizde, vücudumuz bunları enerji için kullanmak üzere şekere (glikoz) dönüştürür. Fazla glikoz daha sonra kaslarda ve karaciğerde depolanır. Daha sonra vücut fazla glikozu yağa dönüştürür. Glikoz tüketilmediğinde ise ketozis adı verilen bir süreç gerçekleşir. Ketozis, vücudun ana yakıt kaynağı olarak karbonhidratlar yerine yağları yaktığı bir durumdur. Carnivor diyetinde de amaç budur. Fakat bu beslenme düzeninin uzun vadeli etkileri konusundaki bilimsel veriler henüz sınırlıdır.
1. Carnivor Beslenmenin Prensipleri
Carnivor diyetinde karbonhidrat tüketimi sıfırlanır. Günlük enerji ihtiyacı ise hayvansal yağlar ve proteinlerden sağlanır. İşlenmemiş ve doğal hayvansal ürünler tercih edilir. Rafine şeker, tahıllar, baklagiller, sebzeler ve meyveler beslenmeden tamamen çıkarılır. Bunların yanı sıra günlük su tüketimi artırılarak böbrek fonksiyonlarının desteklenmesi hedeflenir. Öğün sıklığı ise kişisel tercihlere bağlı olarak ayarlanabilir.
2. Carnivor Diyetinde Ne Yenir?
Carnivor diyeti uygulayanların tüketebileceği başlıca gıdalar şunlardır:
• Sığır, kuzu, dana eti gibi protein ve yağ açısından zengin etler.
• Tavuk, hindi gibi sindirimi daha kolay olan et türleri.
• Omega-3 yağ asitleri bakımından zengin somon, sardalya ve uskumru gibi balıklar.
• Biyolojik değeri yüksek protein ve sağlıklı yağ içeren yumurta.
• Karaciğer, böbrek, beyin gibi besin değeri yüksek sakatatlar.
• Tereyağı, peynir gibi laktoz içeriği düşük olan süt ürünleri.
• İç yağ, kuyruk yağı ve tereyağı gibi doğal yağlar.
Hayvansal gıdaların yanı sıra tuz, karabiber, otlar ve baharatlar da Carnivor diyetinde tüketilebilir.
Carnivor Beslenmenin Sağlık Etkileri
Carnivor diyeti sağlık açısından hem olumlu hem de olumsuz etkilere sahip olabilir. Bu diyetin bazı insanlar için faydalı olduğu düşünülse de uzun vadede bazı riskleri de beraberinde getirebilir.
Olası Olumlu Yönleri
• Yüksek protein alımı ve düşük insülin seviyeleri sayesinde yağ yakımını hızlandırabilir.
• Karbonhidrat alımı tamamen ortadan kalktığı için kan şekeri dalgalanmalarını önleyebilir.
• Protein ve yağ ağırlıklı beslenme, açlık hissini azaltarak daha az kalori alımına yardımcı olabilir.
• Bazı kişiler, sebzelerde bulunan anti besinlerden kaçınarak bağırsak sağlığını iyileştirebileceğini savunmaktadır.
• Karbonhidrat dalgalanmalarının ortadan kalkmasıyla beyin fonksiyonlarının iyileştiği iddia edilmektedir.
Carnivor Beslenmenin Olumsuz Yönleri
Öncelikle, bu diyet aşırı kısıtlayıcıdır. Bu durum diyetin sürdürülmesini zorlaştırabilir. Vitamin ve mineral açısından eksikliklerin (C vitamini, lif, bazı antioksidanlar) ortaya çıkması diyetin olumsuz özelliklerinin başında geliyor. Bununla beraber lif içermeyen bir diyet, bağırsak florasını bozabilir ve kabızlık gibi sindirim sorunlarına neden olabilir.
Ayrıca etçil beslenmenin uzun vadede kalp-damar sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olabileceği düşünülmektedir. Yüksek protein alımı böbrek sağlığını da olumsuz etkileyebilir.
Carnivor beslenme herkes için uygun olmayabilir. Özellikle böbrek hastaları, kalp hastaları, hamileler ve emziren anneler için sağlık sorunlarına yol açabilir.
Carnivor diyeti, katı kuralları olan ve yalnızca hayvansal gıdalara odaklanan bir beslenme modelidir. Dengeli ve sürdürülebilir bir beslenme düzeni oluşturmak için tek tip beslenme modellerinden ziyade daha çeşitli ve besin açısından zengin alternatifler değerlendirilmelidir.
Kaynaklar:
1. https://www.health.com/carnivore-diet-7486099
2. https://www.webmd.com/diet/carnivore-diet
3. https://www.bbcgoodfood.com/health/special-diets/what-is-the-carnivore-diet
4. https://www.healthline.com/nutrition/carnivore-diet