Yalancı Tahıllar Nelerdir?
Sizce karabuğday tahıl mıdır? Birçok kişi karabuğdayın tahıl ürünü olduğunu düşüyor. Oysaki durum hiç de öyle değil. Sahi hangi grupta yer alır karabuğday? Bugünkü yazımda yalancı tahıl adını verdiğimiz tahıl benzeri ürünlerden bahsetmek istiyorum. Yalancı tahılın ne anlama geldiğinden bahsettikten sonra yalancı tahıllar nelerdir onlara detaylıca bakalım.
Hazırlayan: Gıda Mühendisi Selinay Laçindağ
Tahıl ürünleri dediğimiz zaman aklımıza ilk olarak buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç, darı, mısır gelmektedir. Tahıllar Gramineae familyasında yer alan bitkilerin yenilebilir tohumları olarak tanımlanmaktadır. Pseudo tahıllar olarak da bilinen yalancı tahıllar, tahıllar ile aynı botanik sınıfından olmayan fakat tahıl ürünleri ile benzer besin değerlerine sahip olan tohumlardır.
Tahıllar tek çenekli bitkiler sınıfında yer alırken yalancı tahıllar çift çenekli bitkiler sınıfında yer alır. Bununla birlikte her iki grupta nişasta bakımından zengindir. Yalancı tahıllar için alternatif tahıllar, tahıl benzeri ürünler, tahılımsılar gibi isimler kullanılmaktadır. Peki, yalancı tahıllar nelerdir? Haydi hep birlikte bakalım.
Yalancı tahılların en yaygın kullanılan üç türü amarant, kinoa ve karabuğdaydır. Kinoa ve amarant And Dağları bölgesindeki ülkelerden hasat edilmektedir. Daha sonraları ise İngiltere, Hollanda, İtalya, Fransa ve Türkiye gibi ülkelerde de yetiştirilmeye başlanmıştır. Karabuğdayın anavatanı ise Orta Asya bölgesidir. Sonrasında Orta ve Doğu Avrupa bölgesine doğru yayılmıştır.
Yalancı tahılların besin içeriği bakımından tahıl ürünleri ile benzer olduğunu belirtmiştim. Ancak yalancı tahıllar gluten içermez. Bu sebeple de pseduo tahıllar çölyak hastaları, gluten intoleransı bulunan bireyler için oldukça iyi alternatiflerdir. Ayrıca yalancı tahılların bileşimlerinde yer alan biyoaktif maddeler sayesinde kolesterol seviyelerini düşürdüğü, anti kanser, anti inflamatuar ve antidiyabetik etkilere sahip olduğu bildirilmiştir. Yalancı tahıllar nelerdir sorusunu yanıtladıktan sonra bu tahıl benzeri ürünleri yakından inceleyelim.
- Normal fiyat
- 153.90₺
- Satış fiyatı
- 153.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 79.90₺
- Satış fiyatı
- 79.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 89.90₺
- Satış fiyatı
- 89.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 112.90₺
- Satış fiyatı
- 112.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 174.90₺
- Satış fiyatı
- 174.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 98.00₺
- Satış fiyatı
- 98.00₺
- Normal fiyat
-
0.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 89.90₺
- Satış fiyatı
- 89.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 113.00₺
- Satış fiyatı
- 113.00₺
- Normal fiyat
-
0.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 199.00₺
- Satış fiyatı
- 199.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 225.00₺
- Satış fiyatı
- 225.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 66.43₺
- Satış fiyatı
- 66.43₺
- Normal fiyat
-
94.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 195.00₺
- Satış fiyatı
- 195.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 99.90₺
- Satış fiyatı
- 99.90₺
- Normal fiyat
-
0.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 90.00₺
- Satış fiyatı
- 90.00₺
- Normal fiyat
-
0.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 118.93₺
- Satış fiyatı
- 118.93₺
- Normal fiyat
-
169.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 104.93₺
- Satış fiyatı
- 104.93₺
- Normal fiyat
-
149.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 55.93₺
- Satış fiyatı
- 55.93₺
- Normal fiyat
-
79.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 93.00₺
- Satış fiyatı
- 93.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 64.90₺
- Satış fiyatı
- 64.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 99.90₺
- Satış fiyatı
- 99.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 66.90₺
- Satış fiyatı
- 66.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 195.90₺
- Satış fiyatı
- 195.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 129.90₺
- Satış fiyatı
- 129.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 90.00₺
- Satış fiyatı
- 90.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 159.90₺
- Satış fiyatı
- 159.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 89.00₺
- Satış fiyatı
- 89.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 159.90₺
- Satış fiyatı
- 159.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 174.90₺
- Satış fiyatı
- 174.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 115.90₺
- Satış fiyatı
- 115.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 115.90₺
- Satış fiyatı
- 115.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 90.00₺
- Satış fiyatı
- 90.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 159.90₺
- Satış fiyatı
- 159.90₺
- Normal fiyat
-
0.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 139.90₺
- Satış fiyatı
- 139.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 259.90₺
- Satış fiyatı
- 259.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 145.00₺
- Satış fiyatı
- 145.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 62.93₺
- Satış fiyatı
- 62.93₺
- Normal fiyat
-
89.90₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 168.90₺
- Satış fiyatı
- 168.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 168.90₺
- Satış fiyatı
- 168.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 159.00₺
- Satış fiyatı
- 159.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 245.90₺
- Satış fiyatı
- 245.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 154.90₺
- Satış fiyatı
- 154.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 115.90₺
- Satış fiyatı
- 115.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 284.90₺
- Satış fiyatı
- 284.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 169.90₺
- Satış fiyatı
- 169.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 115.90₺
- Satış fiyatı
- 115.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 179.90₺
- Satış fiyatı
- 179.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 84.90₺
- Satış fiyatı
- 84.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 159.00₺
- Satış fiyatı
- 159.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 159.90₺
- Satış fiyatı
- 159.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 119.90₺
- Satış fiyatı
- 119.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
Amarant Tohumu Nedir? Amarant Nasıl Kullanılır?
Amarant, Maya ve Aztek uygarlıkları zamanından beri temel gıda maddesi olarak tüketilmiştir. Amaranthaceae familyasına ait olup çift çenekli bir bitkidir.
Vitamin ve mineral içeriği oldukça zengin bir tohumdur. Yüksek miktarda kalsiyum, fosfor, demir, magnezyum, potasyum içerir. Tahıllardan daha fazla riboflavin yani B2 vitamini ve C vitamini içerir. Bunun yanı sıra birçok biyoaktif bileşen de içerir. Ayrıca amarant yaklaşık olarak;
- %65 oranında karbonhidrat
- %6,7 oranında lif
- %13-14 oranında protein
- %7 oranında yağ
içerir.
Amarant Nasıl Kullanılır?
Tane şeklinde veya öğütülerek kullanımı yaygındır. Taneleri çorbalara, yemeklere, salatalara eklenerek tüketilebilir. Amarantın taneleri kaynatıldığı zaman nişasta jelatinize olarak suyun kıvamı yoğunlaşır. Böylece lapa haline gelmiş olur. Amarant unu da yaygın olan bir kullanım şeklidir. Amarant ununu pankek, kurabiye, kek gibi hamur işlerinde farklı un çeşitleri ile kullanabilirsiniz.
Kinoa Tohumu Nedir? Kinoa Nasıl Kullanılır?
Tohumları oldukça küçük ve yuvarlaktır. Kinoa, Chenopodiacea familyasına ait bir bitki türüdür. Bileşimi tahıl ürünlerine benzediği için yalancı tahıl olarak kabul edilmektedir. Kinoa besin değeri ise yaklaşık olarak şu şekildedir:
- %15 protein
- %6 yağ
- %64 karbonhidrat
- %7 lif
içerir. Bileşiminde bulunan başlıca mineraller potasyum, magnezyum ve fosfordur. Bunun yanı sıra içerisinde manganez, çinko, demir, bakır gibi mineraller de yer alır. 100 gram kinoa içerisinde yer alan magnezyum, manganez, bakır ve demir bebeklerin ve yetişkinlerin günlük ihtiyaçlarını karşılayabilecek seviyededir. Ayrıca 100 gram kinoa içerisinde bulunan fosfor ve çinko miktarı çocuklar için yeterlidir. Bununla birlikte yetişkinlerin de günlük ihtiyaçlarının %40-60’ını karşılar.
Yüksek oranda E vitamini ve B vitamini içerir. Kinoa fitokimyasal olarak sayılan fitosteroller açısından da zengindir. Fitosterol bileşikleri kolesterol düşürmede oldukça etkili bileşiklerdir.
Kinoa Nasıl Kullanılır?
Tıpkı amarant gibi tane olarak kullanılabilir. Salata ve pilav yapımı en yaygın kullanım şekillerinden biridir. Ayrıca kinoa unu ve kahvaltılık gevrek çeşitleri de bulunmaktadır. Geniş ürün yelpazemiz içerisinden kinoa ile ilgili ürünlerimize buradan ulaşabilirsiniz.
Karabuğday Nedir? Karabuğday Nasıl Tüketilir?
Polygonaceae familyasından çift çenekli bir bitkidir. Greçka olarak da bilinen bitkinin tohumları üçgen şekillidir. Karabuğday da amarant ve kinoa gibi benzer şekilde protein, karbonhidrat, lif, vitamin ve mineraller açısından zengindir. Karabuğday besin değeri yaklaşık olarak;
- %70 karbonhidrat
- %10 lif
- %13 protein
- %3 yağ
içerir. Makro mineraller içerisinde yer alan potasyum, magnezyum, kalsiyum, sodyum minerallerinin oranı yüksektir. Ayrıca bakır, çinko, demir gibi mikro mineraller de içerir. Karabuğdayın bileşiminde flavonoidler vardır. Özellikle de rutin ve kuersetin ana flavonoid kaynağıdır. Flavonoidler, antioksidan görevi gören bileşiklerdir.
‘Karabuğday gluten içerir mi?’ sorusu da merak edilmektedir. Karabuğday gluten içermez. Bu yüzden glutensiz ürünlerin içerisinde sıklıkla karşımıza karabuğday çıkar.
Karabuğday Nasıl Tüketilir?
Karabuğday tane olarak kullanıma uygundur. Çorba yapımında, salatalarda kullanılabilir. Bunun haricinde en yaygın kullanım şekli karabuğday unudur. Karabuğday gevreği de ara öğün olarak tercih edilen ürünler arasındadır. Karabuğday ürünlerimizi incelemek isterseniz buradan ulaşabilirsiniz.
Sonuç olarak baktığımızda tahıl benzeri ürünler olarak kabul edilen amarant, karabuğday ve kinoa oldukça iyi besin değerlerine sahip ürünlerdir. Beslenmenizdeki ürün çeşitliliğini arttırmak için yalancı tahıllara mutfağınızda mutlaka yer açın. Nasıl ve nerden başlayacağım derseniz de ‘Tarifler’ sayfamızdan birbirinden lezzetli tarifleri deneyerek başlayabilirsin.
Hazırlayan: Gıda Mühendisi Selinay Laçindağ
Kaynaklar:
- Köten M. ve ark., Glutensiz Gıda Kaynağı Olarak Tahıl Benzeri Tohumlar, Çukurova 8th Internatıonal Scıentıfıc Researches Conference, April 15-17, 2022/Adana, Turkey.
- Baykut E., Bazı Tahıl Benzeri Ürünlerin Besin İçeriği ve Gıda Endüstrisinde Kullanımı, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi Sayı 23, S. 89-98, Nisan 2021.
- Yaver E., Bilgiçli N., Tahıl Benzeri Ürünler: Bileşimi, Beslenme-Sağlık Üzerine Etkileri ve Tahıl Ürünlerinde Kullanımı, Food and Health 6(1), 41-56 (2020).