Karnıyarık Otu Tozu Nedir?
Karnıyarık Otu (Psyllium), (Plantago ovata) tohumunun kabuklarından elde edilen çözünür bir lif formudur. Bu bitki Asya'ya özgüdür ve çoğunlukla Hindistan'da yetişir. Aslında, güneybatı Amerika’da da doğal olarak yetişmektedir.
Çözünür lif kaynağı olarak, Karnıyarık Otu sindirimin dengeli bir şekilde olmasını sağlar; sindirilmiş besinlerin mide ve bağırsaklardan geçerken doğru bir şekilde emilmesine katkıda bulunur.
Yaygın olarak laksatif etkisiyle bilinir. Karnıyarık Otu, sindirim sistemini dengeye getirme etkisi dışında; diyabet, kalp hastalıkları, kolesterol, tokluk hissi ile kilo kontrolü ve enflamatuar bağırsak hastalıkları gibi problemlerde de kullanılabilmektedir. (1)
Hazırlayan: Diyetisyen Damla Türkay
Karnıyarık otu bir çözünür posadır: 4 tip “Çözünür Posa” vardır.
Pektinler: Bazı meyvelerde, bazı sebzelerde ve baklagillerde bulunur.
Beta-glukan: Yulaf gibi tahıllarda bulunur.
İnülin: Hindiba, Kudüs enginarı, soğan ve protein barları ve diğer gıdalar için gıda katkı maddesi olarak bulunur.
Doğal olarak oluşan gumlar: Bazı deniz yosunlarında ve bazı tohumlarda bulunur; karnıyarık otu bu kategoriye girer. Doğal gumlar, sindirim sisteminden geçerken suyu çeker ve sindirime yardımcı olan jel benzeri bir maddeye dönüşür. Bu özellikleri sayesinde;
- Kabızlık
- Yüksek kolestorol
- İrritabl bağırsak sendromu (IBS)
- Diyabet
gibi sağlık problemlerinde kullanılabilmektedirler.
Karnıyarık Otu Tozu Faydaları:
1) Sindirim SağlığıKarnıyarık Otunun müshil etkisi vardır:
Bu, bağırsaklarınızdaki suyu emdiği ve bağırsak hareketlerini çok daha kolay hale getirdiği ve şişkinliği artırmadan dışkılamayı düzenleyip desteklenmesine yardımcı olabileceği anlamına gelir. Kabızlığı hafifletmek için tek seferlik olarak kullanılabilir veya düzenliliği ve genel sindirim sağlığını geliştirmeye yardımcı olmak için diyetinize eklenebilir.
Karnıyarık Otu bir prebiyotiktir; yani bağırsakta sağlıklı probiyotik kolonilerinin büyümesi için gerekli bir besin maddesidir.
Sindirim sisteminde sağlıklı bir iyi bakteri kolonisi, sağlıklı bağışıklık fonksiyonu için gereklidir. Bu sayede vücudunuz; enfeksiyonlarla daha iyi savaşabilir, enflamasyonu azaltabilir ve sağlıklı doku ve hücreleri koruyabilir.
Karnıyarık Otu, bağırsak hareketlerinizi düzenli tutmanın ve kronik kabızlık durumunu yönetmenin yanı sıra, yeterince su içmeniz koşuluyla dışkınızı yumuşatma yeteneğine de sahiptir. Bu, kabızlık gibi kısa süreli rahatsızlıklarda işe yarayabilir. Bu şekilde kullanıldığında hemoroid ve anal fissür gibi kabızlığın komplikasyonlarını önleyebilir.
Araştırmalar, çözünür lif almanın, insanların kolesterol seviyelerini yönetmelerine yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Kolesterolünüzü izlemeniz gerektiği söylendiyse, düşük yağlı, düşük kolesterollü bir diyete Karnıyarık Otu ekleyebilirsiniz.
Karnıyarık Otu, kan basıncını düşürerek, lipid seviyelerini iyileştirerek ve kalp kasını güçlendirerek kalp damar hastalıklarından sizi koruyabilir.
Diyabetli kişiler, sağlıklı bir insülin ve kan şekeri dengesini korumak için diyetlerine dikkat etmelidir. Araştırmalar, karnıyarık otu gibi liflerin insanların sağlıklı bir glisemik dengeyi korumalarına yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Sağlıklı bir kiloyu korumak, özellikle diyabet gibi kronik bir rahatsızlığı olan birçok insan için bir endişe kaynağıdır. Kalbinizin ve kan şekeri seviyeleriniz için iyi olmasının yanı sıra, karnıyarık otu kilo vermenize yardımcı olabilir.
Karnıyarık otu, vücudunuzdaki sıvıyı emdiği için tokluk hissi vermeye yardımcı olur. Bu da yediğiniz yiyecek miktarını kontrol etmenize yardımcı olabilir.
5) Enflamatuar bağırsak hastalıklarını hafifletebilir
Bazı araştırmalar, karnıyarık otu ve diğer çözünür lif kullanımının IBS ve Crohn hastalığının semptomlarını hafifletebileceğini, ancak IBS'li bazı hastalarda kötüleşen semptomlar yaşadığını bildirmiştir. Bu nedenle, kullanmadan önce sağlık profesyoneline danışmak ve kontrollü kullanmak gerekmektedir. (2) (3)
Olası yan etkiler
Karnıyarık otu, bağırsakta jelimsi bir kıvam oluşturduğu için laksatif (müshil) etkileri bulunmaktadır. Bu sebeple olumsuz yan etkilere neden olabilir. Karnıyarık otu kullanmaya yeni başladıysanız veya günde önerilen miktardan fazlasını alıyorsanız özellikle yan etkilere yatkın olabilirsiniz.
Karnıyarık Otunun Olası Yan Etkileri Nedir?
- Karın ağrısı ve kramplar
- İshal
- Gaz
- Daha sık bağırsak hareketleri
- Mide bulantısı ve kusma
- Karın ağrısı
Nadiren de olsa;
- Nefes alma zorlukları
- Kaşıntı
- Deri döküntüleri
- Özellikle yüz ve boğaz çevresinde şişme (4)
Karnıyarık Otunun Kullanım Dozları:
Dozaj gereksinimleri, ne için Karnıyarık Otu aldığınıza bağlı olarak da değişebilir. Tipik olarak, ürünü bir bardak su ile günde (totalde maksimum 14-15 gram) bir ila üç kez alabilirsiniz.
Bazı araştırmalar, probiyotiklerle günde 7.9 gram (artı veya eksi 3.6 gram) tüketmenin Crohn hastalığını tedavi etmenin güvenli ve etkili bir yolu olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, diğer sonuçlar, Karnıyarık Otu gibi çözünür liflerin bazı insanlar için semptomları daha da kötüleştirebileceğini gösteriyor.
Bir çalışma, günde iki kez 5 gram Karnıyarık Otu almanın tip 2 diyabetli kişilerin kan şekerini kontrol etmesine yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Karnıyarık Otu Tozu Nasıl Kullanılır?
Yaygın olarak su içine karıştırılarak kullanılır. Ayrıca yapılan hamur işlerinin içine (özellikle glutensiz ürünlere) veya yulaf kasenizin içine de karıştırabilirsiniz. Karnıyarık otunun yaygın dozajları, yemeklerle birlikte günde en az bir kez 5-10 gramdır.
Karnıyarık otu ile birlikte bol su içmek ve gün boyunca düzenli olarak su içmeyi sürdürmek önemlidir.
Konstipasyon tedavisi olarak: günde 3 kez yemeklerle birer bardak su ile 5’er gram alınması uygundur. (5)
Karnıyarık Otu Tozu Nerelerde Kullanılır?
Karnıyarık otu; bahsettiğimiz sağlık faydalarının (sindirim sistemi, kabızlık, diyabet, kalp ve damar hastalıkları ve kilo kontrolü) yanı sıra gıda endüstrisinde de glutensiz ekmekleri birleştirmek için kullanılmaktadır. Glutensiz ekmeklerdeki en büyük sıkıntı içinde elastik yapıyı sağlayan glutenin olmaması ve kıvam olarak diğer ekmeklerden daha katı olmasıdır. Karabuğday/keçiboynuzu unu bazlı glutensiz ekmeğe karnıyarık otu eklenmesi ekmeği elastik ve yumuşak yapmaktadır. Ayrıca, karnıyarık otunun bayatlama önleyici özellikleri de bulunmaktadır. (6)
Hazırlayan: Diyetisyen Damla Türkay
- https://www.healthline.com/health/psyllium-health-benefits#dosage
- https://www.nature.com/articles/1601398
- https://www.verywellhealth.com/the-benefits-of-psyllium-89068
- https://www.medicinenet.com/what_does_psyllium_husk_do/article.htm
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/318707#dosage
- Psyllium as an improver in gluten-free breads: Effect on volume, crumb texture, moisture binding and staling kinetics https://doi.org/10.1016/j.lwt.2021.112156
- Bir seçim yapmanız sayfanın tamamının yenilenmesine neden olur.
- Bir seçim yapmak için boşluk tuşuna sonra ok tuşlarına basın.