Evde Çölyak Testi Nasıl Yapılır?
Çölyak Hastalığı Nedir?
Çölyak hastalığı, gluten alımının ince bağırsaklarda hasara yol açtığı, genetik olarak yatkın kişilerde ortaya çıkan ciddi bir otoimmün hastalıktır. Dünya çapında 100 kişiden 1'ini etkilediği tahmin edilse de sadece yaklaşık %30'u doğru teşhis edilebilmektedir. (1)
Çölyak hastalığı; ishal, karın ağrısı ve şişkinlik gibi çeşitli semptomlara neden olabilir.
Glutenin bulunduğu başlıca tahıllar;
- Buğday
- Arpa
- Çavdar
Hazırlayan: Diyetisyen Damla Türkay
Yulafda ise gluten bulunmaz fakat üretim ve işlenme aşamasında gluten çapraz bulaşı olabilir. Bu sebeple çölyak hastalarının glutensiz yulaf tüketmesi gerekir.
Gluten, aşağıdakiler dahil, bu tahılları içeren herhangi bir gıdada bulunabilir.
- Makarna
- Kek
- Kahvaltılık Gevrekler
- Çoğu Ekmek Türü
- Bazı Sos Türleri
- Bazı Hazır Yemekler
Yetişkinlerde Çölyak Hastalığı Belirtileri:
Gluten içeren yiyecekleri yemek, aşağıdakiler gibi bir dizi bağırsak semptomunu tetikleyebilir:
- Kötü kokulu dışkı
- İshal
- Karın ağrıları
- Şişkinlik ve gaz çıkarma
- Hazımsızlık
- Kabızlık
- Emilim bozuklukları

Çölyak Hastalığı Ayrıca Aşağıdakiler de Dahil Olmak Üzere Daha Genel Semptomlara Neden Olabilir:
- Bağırsaklardaki emilim problemlerinden kaynaklı besin alamamanın bir sonucu olarak; yorgunluk
- İstemsiz kilo kaybı
- Kaşıntılı döküntü (dermatitis herpetiformis)
- Hamile kalma sorunları (kısırlık)
- Sinir hasarı (periferik nöropati)
- Koordinasyon, denge ve konuşmayı etkileyen bozukluklar (ataksi) (2)
Çölyak Hastalığı Teşhisi
Doktorlar, çölyak hastalığının olabileceğine ve test edilmesi gerektiğine dair işaretleri aramak için tıbbi ve aile geçmişini, fizik muayene, diş muayenesi ve tıbbi test sonuçlarını kullanır. Doktorlar tipik olarak çölyak hastalığını kan testleri ve ince bağırsak biyopsileri ile teşhis eder. (3)
Çölyak Testi Nerede Yapılır?
Çölyak testleri genellikle hastanelerde uygulanmaktadır. Fakat hastanelerde yapılan çölyak testi fiyatları yüksek olduğundan hızlı ve daha ekonomik bir çözüm olarak ev tipi çölyak testleri kullanılabilir.
Evde Çölyak Testi Nasıl Yapılır?
Evde çölyak testi yapmak aslında oldukça basittir. Evde bu testi yapmak için ev tipi çölyak testi kitine sahip olmanız yeterlidir.
BIOCARD Çölyak Testi
Biocard Çölyak Testi Nedir?
Biocard TM Çölyak Testi, parmaktan alınan bir damla kanla Ig A oto antikorlarının eşlik ettiği çölyak hastalığının araştırılmasında evde veya profesyonel ortamda yapılabilen hızlı, basit ve güvenilir bir testtir.
Finlandiya’da üretilen bu test 2005 yılı Temmuz ayından itibaren CE onayı ile tüm Avrupa'da çölyak hastalığının teşhisinde kullanılmaya başlanmıştır. Biocard TM Çölyak Testi sonucu pozitif veya negatif seklinde bildirmektedir. Çölyak hastalığının var olması halinde test pozitif sonuç verecektir.
Biocard Çölyak Testi Nasıl Yapılır?
Test parmaktan alınan kan ile yapılır ve yaklaşık antikorların yoğunluğuna göre 2 - 5 dakika içinde değerlendirilir.
Biocard Çölyak Test Kiti içinde; test, pipet, iğne, numune tüpü ve steril bez bulunmaktadır.
Testin Yapım Aşamaları:
- İlk olarak test kutusunu açın ve tüm içeriği çıkartın.
- Steril bez yardımı ile parmağınızı sildikten sonra iğnesi ile parmağınızı delin.
- Daha sonra çıkan kanı pipet yardımı ile parmağınızdan alın ve kanı numune tüpüne koyup çalkalayın.
- Numune tüpünden alınan 3 damla kanı testin üstünde bulunan yuvarlak kısma damlatın.
- Yaklaşık 5 dakika sonra testin üstünde bulunan T ve C kısımlarında çizgi belirirse test pozitif anlamına gelir. Sadece C kısmında çizgi olursa test sonucu negatif anlamına gelir.
Biocard Çölyak Testi'nin Sonuçları Nasıl Anlaşılır?
Hem kontrol alanında hem de test alanında çizgi oluşursa test sonucu pozitiftir. Kontrol alanında çizgi görünür ve test alanında hiçbir çizgi görünmezse test sonucu negatiftir. Her iki alanda da çizgi görülmez ise IgA antikorlarının kan testi için yetersiz olduğunu gösterir. Doktorunuza danışıp alternatif teşhis için bilgi aliniz.
➕ Pozitif: (hem kontrol hem de sonuç alanında çizgi olması)
Pozitif test sonucu test yapılan kanda IgA antikorlarının eşlik ettiği çölyak hastalığının olduğunu gösterir. Bu antikorların bulunması yüksek olasılıkla çölyak hastalığının var olduğunu gösterir. Son tanı ve diyetiniz için doktorunuza danışın.
➖ Negatif: (kontrol alanında çizgi olması, sonuç alanında çizgi olmaması)
Negatif test sonucu test yapılan kanda IgA antikorlarının eşlik ettiği çölyak hastalığının olmadığını gösterir. Ancak gastroentestinal şikayetler devam etmekte ise daha fazla tıbbi araştırma gerekir.
Hiç çizgi olmadığı durumlarda IgA eksikliği olduğu anlamına gelir. Tanı için alternatif diğer teşhis kanalları için doktora başvurulması gerekir.
Biocard Çölyak Testini Kimler Kullanabilir?
Biocard Çölyak Testi, çölyak hastalığına dair semptomlar gösteren, çölyak şüphesi olan veya çölyak hastası olup diyetinde kaçak olup olmadığını öğrenmek isteyen herkes uygulayabilir. Çölyak hastalığının belirtilerinden birkaçı; karın Bölgesinde öne doğru şişkinlik, kansızlık, dışkıda anormallik, büyük tuvalet ihtiyacının artması, ishal, kusma, yaşa göre kilo azlığı, kas zayıflığı, halsizlik olarak sıralanabilir.
Çölyak hastalarında glutensiz diyet çölyak hastalığına eşlik eden Ig A antikorlarının seviyesini düşürür. Diyette yapılan bu değişiklikten birkaç hafta veya en geç 6 hafta sonra antikorlar görülemeyecek duruma gelirler. Çölyak hastası iseniz ve düzgün bir glutensiz diyet yapıyorsanız, testte negatif sonuç elde edeceksinizdir. Diyet uygulamanız doğru yapılmıyorsa test pozitif sonuç verecektir. Bu nedenle, Biocard TM Çölyak Testi glutensiz diyetin doğru uygulanmasının izlemesinde de kullanılan basit ve güvenilir bir yöntemdir.
Biocard Çölyak Testi Nereden Alınır?
Türkiye'nin ilk ve tek eczanelerde satılan çölyak testi olan Biocard Çölyak Testini eczacınızdan talep edebilirsiniz veya resmi Türkiye distribütörü olan ozelbeslenme.com internet sitesinden alabilirsiniz. Aile hekimi veya doktorunuza danışarak da evde yapılan çölyak testi kitlerini kullanabilirsiniz.
Hazırlayan: Diyetisyen Damla Türkay
- https://celiac.org/about-celiac-disease/what-is-celiac-disease/
- https://www.nhs.uk/conditions/coeliac-disease/
- https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/celiac-disease/diagnosis