Zeytin Hasadı Ve Kaliteli Zeytinyağı Eldesi
Zeytin ve zeytinyağı mutfaklarımızın ve vücudumuzun vazgeçilmez bir incisidir. Yemeklerimize ve bedenimize sağladığı yararlar sayesinde her gün tüketmemiz gereken besinlerdir. Peki zeytin ve zeytinyağını dışarıdan paketli bir şekilde almadan, kendimiz seçerek ve istediğimiz orada yağını sıktırarak temin edebileceğimizi biliyor musunuz? Eğer cevabınız hayır ise hadi gelin birlikte inceleyelim.
Hazırlayan: Çevre Mühendisi İnci Damla Köroğlu

Zeytinin Tarihi
Zeytinin tarihi, günümüzden 8 bin yıl öncesine dayanır. Tarihi gelişimi içinde birçok efsaneye kaynak olan zeytin, eski uygarlıkların yazıtlarında ve kutsal kitaplarda da adı geçen bir meyvedir. Akdeniz bitkisi olan zeytin, günümüzde Akdeniz’i çevreleyen ülkelerin hemen hemen hepsinde yayılma imkânı bulmuştur. En kötü toprak koşullarında bile yetişebilen zeytin bitkisinin yetişebilmesi için önemli olan etken iklim koşullarıdır. İklim koşulları gereği ülkemizin pek çok bölgesinde zeytin yetiştirilebilmektedir. Zeytin üretiminde zeytinin türü, toprağın cinsi ve rüzgâr gibi etmenler zeytine farklı bir aroma katmaktadır. Zeytin yetiştiriciliğinde önemli olan zeytini yetiştirirken incelikli davranmalı ve iyi yöntemler kullanılmalıdır.

Zeytinin Faydaları Nelerdir?
- Zeytin, içeriğinde bulunan polifenoller sayesinde hastalıkların önlenmesinde ve korunmasında antioksidan görevinin yanı sıra stres oranını azaltarak sinir hücrelerini korumaktadır.
- İçeriğinde yüksek oranda bulunan demir sayesinde anemi hastalığının önüne geçen zeytin, insan vücudundaki kolesterolü de azaltarak kalp hastalıklarının ve damar tıkanıklığının da önüne geçmektedir.
- Zeytin, yemeklerden sonra oluşan şişkinlik ve gaz sıkışması gibi durumların da önüne geçmektedir.
- Bağışıklık sistemindeki sağlıklı hücrelerin sayısını arttırarak vücudu kanserli hücrelere karşı daha dirençli hale getirir.
- Güçlü bir antioksidan olan zeytin, karaciğerde yağ bezlerinin oluşumunu engellemektedir.
- Zeytin, düzenli tüketildiğinde içeriğinde yüksek oranda bulunan E vitamini sayesinde cildin daha sağlıklı ve parlak görünmesini sağlamaktadır.
- Zeytin, sindirim sisteminde oluşan problemlerin giderilmesinde önemli bir yere sahiptir.
- Zeytin, prostat ve meme kanseri riskini en aza indirmektedir.

Zeytin Hasadı İçin İzlenmesi Gereken Yollar
1) Zeytin Hasadı için Kişilerinizi Bulun
Zeytin hasadı bireysel bir faaliyetten çok bir grup veya topluluk faaliyeti olarak yapılması daha iyi bir şeydir. Bunun en önemli sebebi, en pahalı kısmın presleme olmasıdır. Zeytinleri birleştirerek preslemeye götürmek daha ucuz zeytinyağı elde etmeyi sağlar.
2) Zeytin Hasadı için Taşıma İşlemi
Zeytinleri taşımak için uygun kaplara ve nakliyeye ihtiyacınız olacak. Bu işlemin ücretini en aza indirmek için toplu gruplar halinde presleme ya da zeytin toplama işlemi yapılabilir. Bu sayede hem sıkma işlemi için gereken kilo miktarına ulaşmanız daha kolay olacaktır hem de taşıma sırasında yakılan yakıt ücreti kişi başına daha az düşecektir.
3-)Ne Kadar Zeytine İhtiyacınız Olduğunu Belirleyin
Yağ yapmak için çok fazla zeytine ihtiyacınız vardır. Tipik olarak zeytinlerden yağ verimi %9-15'tir. Bu, 10 kg zeytinin size bir litre yağ verebileceği anlamına gelir. Verimi belirleyen birçok faktör vardır. En önemlilerinden biri çeşitliliktir. Sadece Avustralya'da 50-100 çeşit zeytin vardır. Bazıları yağ için daha iyidir ve bazıları yemek için daha iyidir. Diğer önemli bir faktör ise yağış oranıdır. Suya doymuş büyük zeytinlerin yağı küçük olanlardan daha fazla değildir ve buruşmuş zeytinler yağ için daha iyi olabilirler. Son olarak önemli bir faktör ise kullanılan pres makinesidir. Ticari bir pres, ev tipi blendera göre zeytinyağı yapmada daha iyi bir iş çıkarır. Bu yüzden zeytin toplamayı düşündüğünüzde, kendinize ne kadar yağ istediğinizi sorun. Kabaca 2 litre yağ elde etmek için 20 kg zeytine ihtiyacınız vardır. Ayda bir litre yağ tüketiyorsanız, bu 12 litre yağ eder ve 120 kg zeytin ihtiyacınız var demektir 1 yıl için.
4) Zeytin Yağı Sıkımı için Yerinizi Ayırın
Yaşadığınız bölgedeki zeytinlerin çoğunluğu aynı mevsimde toplanır ve sıkılmak için fabrikalara yollanır. Bu yüzden önceden satın alacağınız zeytininin kilosunu belirleyerek sıktıracağınız fabrikaya önce söylerseniz onlarda sizin için uygunluk ayarlayabilirler. Toplayacağınız çiğ zeytineler uzun süre saklanamayacağı için mutlaka bunun önlemini alın.
5) Zeytin Hasadı için Doğru Zeytin Bulunması
Zeytin seçimi için toplanmadan önce, seçenekleri gözden geçirmek iyi bir fikirdir. Bu, kamu arazisinde zeytin ağaçları bulmak veya insanların bahçelerinde zeytin ağaçları bulmak anlamına gelir .Egzoz dumanları içereceğinden işlek yollardaki ağaçlardan kaçınmaya çalışın. Zeytin ağaçları iki yılda bir iyi meyve verme eğilimindedir, bu nedenle bir yılın tampon ağacı, ertesi yıl zayıf toplanabilir. Yani geçen yılın kazananlarına güvenmemelisiniz.

6) Zeytin Toplama İşlemi
Zeytinler toplandıktan sonra kısa bir raf ömrüne sahiptir, en fazla üç gün. Bu nedenle, tüm toplama işleminin gerçekleşmesi gereken zaman, preslemeden birkaç gün öncedir. Peki hangi zeytinler seçilmelidir? Zeytinler olgunlaştıkça yeşilden siyaha dönüşür. İdeal olarak, tadı en iyi ve verimi daha iyi olan yeşil ve mor zeytinleri seçmelisiniz. Her şeyi toplamak, sadece yağlı zeytinlerin mükemmel zamanda toplanmasından daha düşük bir verimle sonuçlanır, ancak yeşil, siyah ve karışık renkli zeytinler ve tüm farklı çeşitler birbirine karıştığından yağ iyi bir tada sahip olma eğilimindedir.7) Zeytin Presleme ve Şişeleme İşlemi
Zeytinyağını koymak için pres için büyük kaplar sağlamanız gerekiyor. Presten gelen yağ filtrelenmemiştir, bu da tortu içerdiği anlamına gelir.. İdeal olarak, boşaltmadan önce yağın oturması için serin ve karanlık bir yerde 4 - 6 hafta bekletilmesi gerekir. Çoğu insan zeytinyağını saklamak için şarap şişeleri kullanır. İyi bir boyuttadırlar, gelip temizlenmesi kolaydır ve mutfakta kullanmak için kullanışlı bir boyuttadırlar. Camı temizlemek yerine koyu cam tercih edilir.

Zeytin ve zeytinyağının sıralı bir şekilde gelen uyumu bize doğanın eşsiz bir güzelliğini daha anlatıyor. Ağaçlarda çiçek açması ile başlayan bu serüven zeytinin oluşması ve olgunlaşıp sofralarımıza kadar uzanan yolculuğunu gösteriyor. Hem vücudumuz hem de doğamızın genel döngüsü için önemli olan zeytinin aslında bizim isteklerimiz ve ihtiyaçlarımız doğrultusunda nasılda ilerlediğine şahit oluyoruz.
Hazırlayan: Çevre Mühendisi İnci Damla Köroğlu
Kaynaklar;
https://treadingmyownpath.com/2022/04/28/olive-oil-harvest/
https://www.saglikaktuel.com/bitki-ansiklopedisi-zeytin-nedir-faydalari-nelerdir-1557.htm