Vegan Yumurta Nedir?
Vegan beslenme giderek artış gösteren bir beslenme şeklidir. Bu beslenme modelini tercih eden kişiler hayvansal gıdaların hiçbirini tüketmez. Beslenmenin ana kaynakları meyve ve sebzeler, kuru baklagiller ve tahıldır. Alışkın olmayan bir birey için bu beslenme şekli zorlayıcı gelebilir. Fakat zamanla yani beslenme düzeni değiştikçe, yeni tatlar denedikçe farklı alternatifler olduğunu görebilirsiniz. Mesela vegan bireyler tarafından hayvansal süt yerine bitkisel sütler tercih edilmektedir. Protein ihtiyacı için ise et ürünleri yerine bakliyatlar tercih edilmektedir. Peki ya yumurta? Vegan yumurta yerine ne tüketir? Vegan yumurta ikamesi olarak birçok alternatif vardır. Ayrıca vegan yumurta olarak adlandırılan karışımlar da bulunmaktadır.
Hazırlayan: Gıda Mühendisi Selinay Laçindağ
Vegan yumurta, yumurta yerine tüketilebilecek olan bitkisel bazlı kaynakları ifade eder. Örneğin yumurta ikamesi olarak en çok keten tohumu, chia tohumu, tofu, nohut suyu, ezilmiş muz, elma sosu gibi gıdalar kullanılmaktadır. Bu alternatifleri ev ortamında hazırlayabilirsiniz. Fakat bunları kullanırken çoğu zaman miktar ayarlamak ve kıvam tutturmak zordur. Bazıları ise hazırlama aşaması gerektirir. Ayrıca bahsedilen alternatifler ile istediğiniz her türlü yiyeceği hazırlama imkânınız olmayabilir. Bu tür alternatifler daha çok kek çeşitleri, kurabiye gibi unlu mamullerin yapımında kullanılmaktadır. Kullanımda pratiklik sağlamak, farklı tatlarda yiyecekler oluşturabilmek adına vegan yumurta karışımları üretilmiştir. Dünya genelinde çokça tüketilen vegan yumurtalara ülkemizde de gittikçe talep artmaktadır. Vegan yumurtalar sadece vegan beslenen bireyler için tasarlanmış bir alternatif değildir.
Vegan Yumurta İhtiyacı Nasıl Oluştu?
Yumurta birçok açıdan işlevsel bir gıdadır. Protein, vitamin, mineral, esansiyel yağ asitleri gibi besin öğeleri bakımından zengindir. Ayrıca yiyecek hazırlama sırasında jelleşme, köpürme gibi önemli fonksiyonları yerine getirir. Bunların yanı sıra yüksek oranda kolesterol içerir. Bu nedenle de kardiyovasküler hastalıklarla ilişkili olduğu belirlenmiştir. Sağlık otoriteleri tarafından sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için kolesterol alımının sınırlandırılması önerilmiştir.
Öte yandan yumurta gıda güvenliği açısından da riskli bir yiyecektir. Gıda kaynaklı hastalıkların artmasında önemli bir rol oynar. Özellikle Salmonella bakterileri gıda güvenliği sağlanmadığı takdirde ciddi sağlık problemlerine neden olur. Gıda güvenliği konusunda tüketici bilincinin artmasıyla birlikte tüketiciler yumurta yerine alternatif ürünler aramaya başlamıştır. Ayrıca kanatlı hayvanlarının hızlı bir şekilde büyümesi için antibiyotik ve hormon kullanılması da gündemde olan bir konudur. Bununla birlikte ilaç kalıntılarının yumurtaya geçmesi ve sağlık problemlerine neden olması da söz konusudur.
Başka bir konu ise yumurtanın alerjiye sebep olmasıdır. Yumurta alerjisi ülkemizde en sık görülen alerji türlerinden biridir. Özellikle bebeklik ve çocukluk döneminde sıkça görülmektedir. Alerji gözlenen bireylerin yumurtasız bir beslenme düzeni oluşturması gerekir.
Tüm bunların yanında vegan beslenmenin de giderek artması doğal olarak vegan yumurta ihtiyacını arttırdı. Vegan bireyler de etik kaygılar, sağlık, yumurta üretimi sırasında açığa çıkan toprak ve su kirliliği gibi nedenlerden dolayı yumurta tüketmezler.
Sonuç olarak baktığımızda sağlık, gıda güvenliği, bireysel tercih, çevresel nedenler insanları yumurta yerine farklı alternatifler aramaya yönlendirdi. Büyüyen vegan ve sağlık bilincine sahip bu pazara hitap etmek için gıda üreticileri de farklı türde ve özellikte bitkisel kaynaklı vegan yumurtalar üretti.
Vegan Yumurtanın İçerisinde Neler Var?
Yumurtanın sağladığı işlevleri sağlayabilmek adına vegan yumurtaların içerisinde birden fazla bitkisel kaynak kullanılabilir. Her formülasyon farklı bitkisel bileşenleri içerir. Elde edilen karışımlar uzun bir Ar-Ge süreci gerektirir. Amaç alışılmış olan yumurtaya benzer özelliklerde bir alternatif üretmektir.
Bezelye, mercimek, nohut gibi gıdalardan elde edilen protein tozları, unları yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlar vegan yumurta karışımına jelleşme, köpürme gibi fonksiyonları sağlar. Yapıyı güçlendirmek adına karragenan, pektin gibi hidrokolloidler yaygın olarak kullanılan emülgatörler arasındadır. Benzer şekilde kıvam arttırmak, yapıyı sağlamlaştırmak için karboksimetil selüloz, hidroksipropil metilselüloz gibi selüloz türevleri de kullanılabilmektedir. Kanola, ayçiçek yağı gibi bitkisel yağlar da lezzet vermesi açısından kullanılabilir. Bunların yanında sarımsak tozu, şeker, tuz gibi baharatların da kullanıldığını görebilirsiniz.
Ürünlerimiz içerisinde yer alan Balviten Omletlik Karışım hayvansal hiçbir ürün içermediği için vegan yumurta ikamesi olarak iyi bir alternatiftir. Ayrıca içerisinde gluten yoktur. Bu sebeple çölyak hastaları da rahatlıkla tüketebilir. Çocuğunda yumurta alerjisi olan anneler için de iyi bir seçenektir. Ürünümüzü detaylı bir şekilde incelemek isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.
Vegan Yumurta Besin Değeri
‘Vegan yumurta nedir?’ sorusundan sonra en çok merak edilen konu vegan yumurtaların besin değeridir. ‘Vegan yumurta sağlıklı mı? Vegan yumurtalar besin ihtiyacını karşılar mı?’ gibi soruların cevapları merak konusudur. Aslında bu durum yumurta yerine kullandığınız alternatife göre değişir. Mesela tofu iyi bir protein kaynağıdır. Keten tohumu ise esansiyel yağ asitleri ve lif açısından zengindir. Yumurta ikamesi olarak tofu kullanırsanız protein ihtiyacınızı karşılarken keten tohumu tercih ederseniz esansiyel yağ asidi (vücut tarafından üretilmeyen, dışarıdan gıdalarla alınması zorunlu olan yağ asitleri) ihtiyacınızı karşılarsınız. Aynı şey vegan yumurta karışımları için de geçerlidir. İçerdikleri bitkisel bazlı kaynaklara göre besin değerleri değişmektedir. Kullandığınız ürünün etiketinde bulunan besin öğeleri tablosundan ayrıntılı olarak bilgi edinebilirsiniz.
Her ne kadar kullanılan ikame çeşidine göre besin değeri değişse de elde edilen araştırma sonuçlarına göre bazı net bilgiler söyleyebiliriz. Mesela vegan yumurtalar bitkisel bazlı olduğu için kolesterol içermez. Bütün bir yumurtada diyet lifi bulunmazken vegan yumurtalar lif açısından zengindir. Lifler bağırsak sağlığımızı olumlu yönde destekleyen gıda bileşenleridir. Fakat vegan yumurtanın kalori değeri bütün bir yumurtaya göre daha fazladır. Bunun sebebi de vegan yumurta karışımlarının içerisinde yer alan nişastalı bileşenlerdir.
Kaynaklar:
- Rondoni, A.; Millan, E.; Asioli, D. Plant-based Eggs: Views of Industry Practitioners and Experts. J. Int. Food Agribus. Mark. 2021, 1–24.
- Alcorta, A.; Porta, A.; Tárrega, A.; Alvarez, M.D.; Vaquero, M.P. Foods for Plant-Based Diets: Challenges and Innovations. Foods 2021, 10, 293.
- Gardner, F.A.; Beck, M.L.; Denton, J.H. Functional Quality Comparison of Whole Egg and Selected Egg Substitute Products. Poult. Sci. 1982, 61, 75–78.
- Childs, M.T.; Ostrander, J. Egg substitutes: Chemical and biologic evaluations. J. Am. Diet. Assoc. 1976, 68, 229–234.
- https://doi.org/10.3390/foods11020161
Hazırlayan: Gıda Mühendisi Selinay Laçindağ
- Bir seçim yapmanız sayfanın tamamının yenilenmesine neden olur.
- Bir seçim yapmak için boşluk tuşuna sonra ok tuşlarına basın.