Pulsating Leaf

Sporcularda Vejeteryan ve Vegan Beslenme

 Vejeteryan / Vegan Beslenme

Sosyal medyanın bilgi paylaşım platformu olarak büyümesiyle veganlık/ vejetaryenlik daha da bilinir hale gelmiştir ve sporda, sağlık ve fitness endüstrisinde daha fazla kabul görmeye başlayan bir yaşam tarzı olarak sık sık karşımıza çıkmaktadır. Bununla birlikte, vegan/vejetaryen diyetlerin atletik amaçlarla nasıl yönetileceği hakkında akıllarda çok fazla soru işareti olduğu bilinmektedir. (1)

Hazırlayan: Diyetisyen Damla Türkay

Sporcularda Vejeteryan Vegan Beslenme ve Özel Endişeler

Öncelikle Vejeteryanlık ve Veganlık Nedir?

Vejetaryenlik

Vejetaryen diyetler et, kümes hayvanları, kırmızı eti, balık ve kabuklu deniz ürünlerini içermez. Bazı vejetaryen türleri ayrıca yumurta, süt ürünleri veya diğer hayvansal yan ürünlerden de kaçınır.

Et veya kümes hayvanları yemeyen ancak balık tüketen kişiler pesketaryen olarak kabul edilirken, yarı zamanlı vejetaryenler genellikle esnekçiler (fleksetaryen) olarak adlandırılır.

Veganlık

Tanım olarak veganlık, insanların hayvan sömürüsünü ve zulmünü her türlüsünü mümkün olduğunca dışladığı bir yaşam biçimidir. (2)

Bu nedenle vegan diyeti; et, yumurta ve süt ürünleri dahil tüm hayvansal ürünlerden yoksundur.

Birçok kişi, yalnızca diyeti tanımlamak için "vegan" terimini kullanır. Ancak veganlık, bitki bazlı beslenmenin ötesine geçmektedir.

Veganlık

Kendini vegan olarak tanımlayanlar; giydikleri kıyafetler, kullandıkları kozmetikler ve katıldıkları boş zaman etkinlikleri de dahil olmak üzere hayatlarının her alanında hayvan sömürüsünü veya zulmüne karşı bir duruşları bulunmaktadır. (3)

Bazı otoriteler tarafından düşük kalp hastalığı riski, düşük LDL, kan basıncı, tip II diyabet ve kanser gibi sağlık yararları için teşvik edilen veganlık, hayvansal ürünlerin tüketimini yasaklayan bir vejetaryenlik biçimidir.

Ancak dengelenmemiş vegan diyetler, bireyleri makro besin (protein) ve mikro besin (B12 vitamini ve D vitamini; demir, çinko, kalsiyum, iyot) eksikliklerine yatkın hale getirebilir. Vegan diyetlerin, antioksidan (polifenoller), mikro besin (C vitamini, E) ve bitki bazlı diyetlere özgü karbonhidrat açısından zengin gıdalar nedeniyle antrenmana yardımcı olması ve iyileşmeyi artırması nedeniyle potansiyel performans faydaları sunabileceğini öne sürülmektedir. Ancak, bu iddiayı doğrulayan araştırmalar ya belirsizdir ya da eksiktir. Vegan diyetlerin hem sağlık hem de performans ihtiyaçlarını karşılamasını sağlamak için temel diyet gereksinimlerinin karşılanması ve spora özgü diyetle ilgili hedeflere ulaşılması gerekmektedir.