Spirulina Nedir?
Spirulina Hakkında Her Şey!
Süper gıda olarak adlandırılan spirulina sağlıklı ve fonksiyonel beslenmeye ilgi duyan birçok kişi tarafından severek tüketilmektedir. Spirulina ne işe yarar diye merak edenler için spirulina faydaları, spirulina kullanım şekli, spirulina fiyatları gibi spirulinaya dair birçok sorunun cevabını bulabileceğiniz bir yazı hazırladım. Haydi başlayalım o zaman.
Hazırlayan: Gıda Mühendisi Selinay Laçindağ
Spirulina Nedir?
Hem tatlı hem de tuzlu suda yetişen bir organizmadır kendisi. Mavi-yeşil alg olarak adlandırılan tek hücreli bir siyanobakteri türüdür. Spirulina kapalı fotobiyoreaktörler veya açık göletlerde yetiştirilmektedir. Filtrasyon, santrifüjleme gibi yollarla hasat edilen biokütle kurutma işlemine tabi tutulur. Daha sonra parçacık boyutu 200-800 nm’ye ulaşıncaya kadar öğütülür. Ardından spirulina tozu veya spirulina tableti olarak ambalajlanmaktadır. Bu noktada son zamanlarda gündem de olan mavi spirulina (Blue spirulina) konusundan kısaca bahsetmek istiyorum.
Mavi Spirulina Nedir? Yeşil ve Mavi Spirulina Arasındaki Fark Nedir?
Spirulina içerisinde hafif mavimsi bir renk veren fikosiyanin adında bir pigment yer alır. Bu pigment suda çözünür haldedir. Ayrıca antioksidandır. Mavi spirulina elde etmek için fikosiyanin, spirulinadan çıkarılır. Daha sonra mavi bir toz olarak ambalajlanır. Birçok kişinin aklındaki soru aralarındaki fark nedir olacaktır. Aralarındaki temel fark mavi spirulina tek bir antioksidan (fikosiyanin) açısından zengin bir kaynaktır. Fakat yeşil olan spirulina (geleneksel) antioksidan içeriğinin yanı sıra birçok besin öğesi içerir. Bir de aralarında fiyat farklılığı vardır. Mavi spirulina daha fazla işlem gerektirdiği için fiyat olarak daha pahalıdır.
Şimdi konumuza ‘Spirulina ne işe yarar? Neden bizim için önemli?’ gibi soruların cevapları ile devam edelim.
Spirulina Ne İşe Yarar?
Spirulina beslenmede kullanılan mavi-yeşil bir alg türüdür. Aslında en popüler takviyeler arasında diyebiliriz. Bizler spirulina adını son zamanlarda duymaya başlasak da aslında kendisi ilk yaşam formlarından biridir. Aztekler zamanında yiyecek olarak kullanılmaya başlandığına dair araştırma sonuçları vardır. Hatta tedavi edici olarak birçok hastalık için kullanılmıştır. Zengin bir besin içeriğine sahip olması spirulinanın hastalık sorunlarına karşı kullanılmasına imkân vermiştir.
Spirulina Besin Değeri
USDA verilerine göre, bir çorba kaşığı veya 7 gram kurutulmuş spirulina ortalama olarak;
- 20,3 kalori
- 4,02 g protein
- 1,67 gr karbonhidrat
- 0,54 gr yağ
- 8,4 miligram kalsiyum
- 2 mg demir
- 13,6 mg magnezyum
- 8,26 mg fosfor
- 95,2 mg potasyum
- 73,5 mg sodyum
- 0,7 mg C vitamini
içerir. Ayrıca tiamin, riboflavin, niasin, folat ve A, B6 ve K vitaminlerini içerir.
Spirulinanın bileşiminde mavi-yeşil bir pigment olan fikosiyanin de dahil olmak üzere birçok antioksidan vardır. Şimdi besin öğeleri açısından oldukça zengin olan bu süper gıdanın faydalarına bakalım.
Spirulina Faydaları
1) İyi bir antioksidan kaynağı
İçerdiği fikosiyanin, spirulinaya mavi-yeşil rengini veren antioksidandır. Spirulina fikosiyanin sayesinde oksidatif hasarın önlenmesinde yardımcı olabilir. Aynı zamanda anti inflamatuar etkiye sahiptir.
2) Kolesterol dengelemeye yardımcı
Yapılan çalışmalar spirulinanın kötü kolesterol olarak adlandırılan LDL’yi düşürebildiğini göstermektedir. Bunun yanı sıra iyi kolesterol olarak bilinen HDL’yi de yükselterek arada bir denge sağlanmasında yardımcı olabilir.
3) Kan basıncını düşürmede etkili
Yüksek tansiyon problemi birçok hastalığı tetikler. Yapılan bir araştırmada günlük 4,5 gram spirulina tüketimi ile normal kan basıncı seviyesine sahip bireylerin kan basıncının düştüğü tespit edilmiştir. Bunun sebebi olarak nitrik oksit üretiminin artması gösterilmiştir.
4) Anemi ve demir eksikliği
Araştırmalara göre anemi yaşayan ve düzenli olarak spirulina kullanan kişilerde kısa süre içerisinde bu sorunun ortadan kalktığı gözlenmiştir. Tabi bu noktada anemi gibi rahatsızlıkların birçok sebepten kaynaklanabileceğini (genetik faktörler, beslenme, kanamalı hastalıklar gibi) unutmamak gerekir. Bu yüzden böyle durumlarda ilk olarak doktora danışmanızda fayda vardır. Ayrıca spirulina demir yönünden zengin bir gıda olduğu için demir eksikliği çeken kişiler için iyi bir demir kaynağıdır.
5) Alerjik rinit üzerinde etkili
Spirulina, alerjik rinit veya saman nezlesinin klasik bir semptomu olan nazal solunum yollarının iltihaplanmasını azaltıyor gibi görünüyor. Yapılan bir çalışmada hapşırma, burun tıkanıklığı ve kaşıntı gibi semptomları önemli ölçüde iyileştirdiği görülmüştür.
6) Kilo kontrolü sağlar
Spirulina iyi bir protein kaynağıdır. Hatta dünyada en çok protein içeren gıdalardan biridir. Bileşiminde %50-70 oranında protein vardır. Son dönemlerde protein diyetleri kilo kontrolü için sıkça kullanılmaktadır. Diyette yüksek miktarda protein tüketmek kas dokusunu güçlendirir. Ayrıca kolay sindirilmediği için yağ dokusunun enerjiye dönmesiyle yağ yakmayı sağlar.
7) Güç ve enerji kaynağı
Spirulina gibi antioksidan oranı yüksek gıdalar fiziksel olarak aktif olan bireylerde (genellikle sporcularda) oksidatif hasarı azaltmakta ve kaslara destek olmaktadır. Yapılan çalışmalarda spirulinanın dayanıklılığı arttırdığı ve insanların yorulması için geçen süreyi önemli ölçüde uzattığı tespit edilmiştir.
Spirulina Nasıl Kullanılır?
Spirulina genel olarak spirulina tablet formu ve spirulina tozu şeklinde kullanılmaktadır. Tat olarak acımsı bir tada sahiptir. Bu yüzden spirulina toz formu genellikle yoğurt, smoothie ya da sebze sularına ilave edilerek kullanılmaktadır. Spirulina fiyatları için buraya tıklayabilirsiniz.
Spirulina Markaları
Günümüzde Spirulina'nın yararları ve bilinirliği artması ile birlikte Türkiye'de de pek çok markada Spirulina Tozu satılmaya başlandı. Bu markalar arasında:
Spirulina'nın toz formları olduğu gibi tablet formları da bulunmaktadır. Bunlar:
Spirulina Zararları
Beslenmemizde yer alan diğer su ürünleri gibi spirulina da ağır metal tehlikesi taşımaktadır. Spirulina besin takviyelerinde bakır, kurşun, civa ve arsenik kontaminasyonu riski vardır. Fakat bu tehlike üretim şartlarının iyileştirilmesi ve denetimle ortadan kaldırılabilmektedir. Bu yüzden spirulina alacağınız zaman güvenli satış noktalarını tercih etmelisiniz. Güvenilir bir marka olan Spirulina Solgar fiyatları için buraya tıklayabilirsiniz.
Ağır metal riski dışında yosun alerjisi olan bireyler spirulina kullanmamalıdır. Bunun yanı sıra fazla miktarda spirulina tüketimi mide bulantısı, kusma, baş ağrısı gibi etkiler olabileceği belirtilmektedir.
Sonuç olarak spirulina besin değerinin yüksek ve zengin olmasından dolayı dikkat çeken bir takviyedir. Öyle ki NASA (National Aeronoutics and Space Administration) ile ESA (European Space Agency) tarafından uzay yiyeceği olarak kullanılmıştır. Spirulina faydaları ve tüketim açısından güvenilirliği birçok araştırma ile ispatlanmıştır. Ayrıca 2012 yılında FDA (Food and Drug Administration) tarafından GRAS (Genel Olarak Güvenli) statüsünde kabul edilmiştir. Bununla birlikte günlük 3-10 gram spirulina tüketimi önerilmiştir.
Hazırlayan: Gıda Mühendisi Selinay Laçindağ
Kaynaklar
- Güler Ç., Türkoğlu Z., ve ark., Fonksiyonel Bir Gıda Katkısı Olarak Spirulina platensis, Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 52 (3): 351-360, 2021.
- Ercan A., Doğal Süper Gıdalar, hayykitap, İstanbul, Kasım, 2017.
- https://www.healthline.com
- https://draxe.com/nutrition/spirulina-benefits/
- Bir seçim yapmanız sayfanın tamamının yenilenmesine neden olur.
- Bir seçim yapmak için boşluk tuşuna sonra ok tuşlarına basın.