Soya Proteini
Soya Proteini Nedir?
Soya fasulyesi, bin yılı aşkın bir süredir geleneksel gıdalar yoluyla Asya diyetlerinin protein kaynaklarından biridir. Günümüzde yeni prosesler, soya fasulyesi proteinlerinin izolasyonunu mümkün kılmakta ve gıda uygulamaları için potansiyellerini genişletmektedir. (1)
Hazırlayan: Diyetisyen Damla Türkay
Amerika Birleşik Devletleri'nde soya unu, soya proteini konsantreleri, soya proteini izolatları ve bunların ürünleri gibi yeni soya proteini ürünleri geliştirilmiştir. (2)
Soya proteini izolatı tozu, şekerleri ve diyet lifini çıkarmak için alkol veya su içinde yıkanmış, yağı alınmış soya fasulyelerinden yapılır. Daha sonra kurutulurlar ve toz haline getirilirler.
- Bu ürün çok az yağ içerir ve kolesterol içermez.
Soya proteini tozu, bebek soya formulalarının yanı sıra çeşitli et ve süt alternatifleri yapmak için de kullanılır.
28 Gram Soya Proteini İzolatı Tozunun Besin İçeriği:
Kalori: 95
Yağ: 1 gram
Karbonhidrat: 2 gram
Lif: 1,6 gram
Protein: 23 gram
Demir: Günlük Değerin (GD) %25'i
Fosfor: GD'nin %22'si
Bakır: GD'nin %22'si
Manganez: GD'nin %21'i
- Konsantre bir protein kaynağı olmasına rağmen, soya proteini izolat tozu ayrıca mineral emilimini azaltabilen fitatlar içerir.
Diğer bitki bazlı proteinlerin çoğunun aksine, soya proteini tam bir proteindir.
Bu, vücudun üretemediği ve yiyeceklerden alınması gereken tüm temel amino asitleri içerdiği anlamına gelir.
Her amino asit kas protein sentezinde rol oynarken, dallı zincirli amino asitler (BCAA'lar) kas geliştirme söz konusu olduğunda en önemlisidir. (3)
Bir çalışma, kas için protein sentezleme açısından soyanın peynir altı suyu proteininden daha düşük olduğunu, ancak kazeinden daha iyi performans gösterdiğini göstermiştir. Araştırmacılar bunun sindirim hızından veya lösin içeriğinden kaynaklanabileceği sonucuna vardılar. (4)
Benzer şekilde, bir inceleme çalışması, peynir altı suyu proteininin, genç insanlarda ve yaşlı erişkinlerde soya proteininden daha iyi kas proteini sentezini desteklediğini göstermiştir. (5)
Soya proteini, BCAA lösin içermesine ve kas protein sentezini bir dereceye kadar arttırmasına rağmen, kas inşa etmek adına peynir altı suyu proteininden daha az etkili görünmektedir.
Soya Proteini Nelerde Bulunur?
- Soya Sosu (Tamari, Shoyu and Teriyaki)
- Tofu (vegan peynir)
- Soya Sütü
- Soya Bazlı Yoğurtlar
- Soya Fıstığı
- Edamame
- Tempeh (Tempeh kısda ve kalın, yumuşak bir soya fasulyesi ürünüdür.)
- Dokulu Soya Proteini (Textured soy protein (TSP), dokulu soya unu, dokulu soya proteini konsantreleri ve inceltilmiş soya lifinden yapılan ürünleri ifade eder.) (6)
- Soya Fasulyesi
- Bebek maması, bebek mamaları (bazılarında)
- Kahvaltılık Gevrekler (7)
Soya Proteinin Faydaları Nelerdir?
Soya, dokuz temel amino asidin tümüne sahip eksiksiz bir proteindir. Sağlığa pek çok faydası bulunmaktadır:
1) Kalp ve Damar Sağlığı
Soya proteini, kolesterol seviyelerini, düşük yoğunluklu lipoproteinleri (LDL veya "kötü" kolesterol) ve trigliseritleri düşürmek için faydalı bir besin kaynağıdır. Soya proteini izolatında kolesterol yoktur.
2) İyi Bir Protein Kaynağı
Soya proteini, vejetaryenler ve veganlar da dahil olmak üzere hayvansal protein tüketmeyen insanlar için iyi bir bitki bazlı protein kaynağıdır.
3) Gastrointestinal Sağlık
Soya proteini, mide ve bağırsak sistemi için faydalı olan lifleri içerir. Diyetinize lif eklemek, midenizi ve bağırsaklarınızı sağlıklı tutmaktadır.
4) Vitaminler ve Mineralleri İçerir
Soya gıdaları, B grubu vitaminleri, çinko ve demir dahil olmak üzere vitamin ve minerallerce zengindir. Soyadan yapılmış bazı ürünlerde de takviye olarak kalsiyum ve D vitamini bulunur. Ayrıca soyada bol miktarda antioksidan vardır.
5) İzoflavonlar
Bazı araştırmalar, soya proteininde bulunabilen kimyasallar olan izoflavonları, menopozdan sonra ve belirli kanserlerde meydana gelebilecek kemik kaybının önlenmesiyle ilişkilendirmiştir.
6) Obezite ve Diyabet
Son çalışmalarda soya proteini, hipergliseminin kontrolüne ve vücut ağırlığının, hiperlipidemi ve hiperinsülineminin azalmasına katkıda bulunmuştur. Bu özellikler hem diyabetik olmayan hem de diyabetik kişiler için obezite ve kan şekeri kontrolünde faydalı olabilir. (8)
7) Kanser Riski
Soya fasulyesinde bulunan izoflavonlar gibi çeşitli biyoaktif bileşikler, belirli kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Soyada bulunan fitokimyasallardan biri olan genistein, meme kanseri, prostat kanseri gibi kanser riskini azaltabilir. (9)
Soya Proteinin Saça Faydaları Nelerdir?
Soya proteini sadece besinsel olarak faydalı değil! Aynı zamanda saç bakım ürünlerinde de kullanılan ve saç için faydalı olan bir protein. İçindekiler listesinde genellikle "hidrolize soya proteini" olarak gördüğünüz soya proteini, (proteinlerin daha küçük amino asit zincirlerine ayrıldığı anlamına gelir ve bu işlem saçınızın proteini emmesini ve kullanmasını kolaylaştırır) saç bakım ürünlerinde sıklıklar kullanılmaktadır.
Hidrolize soya proteini, saç bakım ürünlerinde dokuyu iyileştirmek ve hasar görmüş saçları güçlendirmek ve onarmak için kullanılır. Aynı zamanda nemlendirmek ve saçınıza güzel, parlak, parlak bir görünüm kazandırmak için de harikadır.
Sonuç olarak;
Soya proteini tam bir bitkisel protein kaynağıdır. Kas oluşumuna yardımcı olabilir, ancak peynir altı suyu proteini kadar etkili değildir.
Genel olarak, soya çoğu insan için güvenlidir ve kilo kaybı da dahil olmak üzere sağlık yararları sağlayabilir.
Tadını seviyorsanız veya bitki bazlı besleniyorsanız, eksik kalan proteini tamamlamak için soya proteini oldukça iyi bir kaynaktır.
- Sustainable Protein Sources 2017, Pages 23-45 - Chapter 2 - Soy Protein: Impacts, Production, and Applications - M.Thrane, P.V.Paulsen, M.W.Orcutt, T.M.Krieger
- Fukushima, in Handbook of Food Proteins, 2011 - Soy proteins
- https://www.healthline.com/nutrition/soy-protein-good-or-bad#nutrition
- Ingestion of whey hydrolysate, casein, or soy protein isolate: effects on mixed muscle protein synthesis at rest and following resistance exercise in young men - Jason E Tang, Daniel R Moore, Gregory W Kujbida, Mark A Tarnopolsky, Stuart M Phillips, 2009
- The role of milk- and soy-based protein in support of muscle protein synthesis and muscle protein accretion in young and elderly persons - Stuart M Phillips, Jason E Tang, Daniel R Moore, 2009
- https://www.ucsfhealth.org/education/a-guide-to-foods-rich-in-soy
- https://www.webmd.com/allergies/soy-allergy
- Soy Protein, Kristen S. Montgomery, 2003
- Phytochemicals and nutritional health benefits of soy plant- Mohammad Asif, Mrityunjoy Acharya 2013