Potasyumun Sağladığı 7 Yarar
Potasyum Nedir?
Potasyum minerali vücudumuz için oldukça önemlidir. Fakat bu mineralin önemi çok fazla bilinmez. Oysaki potasyum birçok hücrenin işlevlerini yerine getirmesine yardım eder. Potasyum ne işe yarar, hangi besinler potasyum içerir ayrıntılı olarak bakalım.
Hazırlayan: Gıda Mühendisi Selinay Laçindağ
K sembolü ile bilinen potasyum, bir mineral çeşididir. Hatta makro mineraller arasında yer alır. Makro mineraller, vücudumuzun günlük 100 miligramdan daha fazla ihtiyaç duyduğu minerallerdir. Ayrıca potasyum elektrolit olarak sınıflandırılmaktadır. Yani elektriği ileten bir mineraldir. Potasyum, su içerisinde çözünerek pozitif yüklü iyon üretir. Bu şekilde elektriği iletir hale gelir. Bu durum potasyumun sinir sinyallerini iletme, kas kasılması gibi süreçleri yönetmesini sağlar.
Potasyum Ne İşe Yarar?
Vücudumuzun yaptığı hemen hemen her şey için potasyuma ihtiyaç vardır. Potasyum açısından zengin bir diyet birçok güçlü sağlık yararı ile bağlantılıdır.
1) Potasyum sinir sistemi için önemli bir mineraldir.
Sinir sistemimiz beyin ve vücut arasındaki iletişimi sağlar. Mesela kas kasılmaları, kalp atışımız, reflekslerimiz ve daha birçok fonksiyon bu sayede gerçekleşir. Sinir sistemimiz bunu sinir uyarıları sayesinde yapar. Sinir uyarıları hücrelere giren sodyum ve hücrelerden çıkan potasyum iyonları tarafından üretilmektedir. Kısacası potasyum düzeyimizde gerçekleşen herhangi bir durum (potasyum eksikliği, potasyum fazlalığı gibi) uyarıların iletilmesini engelleyebilir.
2) Potasyum kas kasılmaları için gereklidir.
Kasların kasılması olayı sinir sistemimiz ile doğrudan bağlantılı bir olaydır. Vücuttaki potasyum seviyesi sinir sistemindeki sinyallere etki ederek kas kasılmalarını etkiler.
3) Potasyum minerali vücuttaki sıvı dengesini sağlar.
Vücut içerisinde yer alan sıvı elektrolitlerden etkilenmektedir. Potasyum minerali de bir elekrolittir. bu yüzden potasyum yönünden zengin gıdalarla beslenmek vücuttaki sıvı dengesini sağlamaya yardımcı olur.
4) Potasyum ile kan basıncınız düşebilir.
Sodyum, halk arasında tuz olarak bilinmektedir. Fazla tuz tüketimi tansiyon problemlerine neden olabilir. Yüksek miktarda potasyum içeren yiyecekler tüketmek fazla sodyumun vücuttan atılmasına yardımcı olur. Bu şekilde potasyum kan basıncını düşürebilir.
5) Felç riskini azaltabilir.
Felç dediğimiz olay beyne kan gitmemesi durumunda gerçekleşir. Yapılan bir araştırmaya göre yüksek miktarda potasyum içeren gıdalarla beslenen kişilerin az miktarda potasyum içeren gıdalarla beslenen kişilere göre felç riski %24 daha düşük bulunmuştur.
6) Osteoporoz riskinizi azaltabilir.
Aslında osteoporoz kalsiyum mineraliyle ilgili bir durumdur. Yapılan araştırmalar potasyumca zengin bir beslenmenin vücudun idrar yoluyla kaybettiği kalsiyum miktarını azalttığını gösteriyor. Bu şekilde potasyum minerali osteoporozun önlenmesine yardımcı olur.
7) Vücudun su tutmasını azaltır.
Yüksek potasyum seviyeleri idrar üretimini arttırarak ve vücuttaki sodyum seviyesini düşürerek vücudun su tutmasını engelleyebilir.
Potasyum Hangi Besinlerde Bulunur?
Yeterli ve dengeli bir beslenme düzenine sahip olan bir kişi gıdalardan yeterli miktarda potasyum ihtiyacını karşılar. Çünkü potasyum minerali birçok yiyeceğin içerisinde vardır.
- Ispanak, pazı gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, pazı, vb.),
- Marul, roka, maydanoz gibi yeşillikler,
- Patates, havuç, pancar gibi kök sebzeler,
- Birçok meyve çeşidi (muz, kavun, armut, kayısı vb.),
- Kuru fasulye, nohut gibi baklagiller,
- Kuru meyveler,
- Tam tahıl içeren gıdalar,
- Bulgur,
- Avokado,
- Kuruyemişler (fıstık, badem, ceviz),
- Çay, kahve, kakao gibi gıdalar
potasyum açısından zengin gıda kaynaklarıdır. Fakat işlenmiş gıdalarda bu mineralin miktarı daha azdır. Sürekli işlenmiş gıdalarla beslenen bir kişi düşük potasyum alımına sahip olabilir.
Aşağıda ise bazı gıdaların 100 gramında bulunan potasyum miktarı yer almaktadır.
|
Gıda Örneği |
Potasyum Miktarı |
|
Muz |
358 mg |
|
Pişmiş ıspanak |
466 mg |
|
Pişmiş tatlı patates |
475 mg |
|
Pişmiş patates |
544 mg |
|
Barbunya |
646 mg |
|
Avokado |
485 mg |
|
Yer Elması |
670 mg |
Potasyum Eksikliği ve Fazlalığı
Vücut içerisindeki potasyumun %98’i hücrelerde yer alır. Bunun da %80’i kas hücrelerinde %20’si ise kemikler, karaciğer ve kırmızı kan hücrelerinde yer alır. Potasyum miktarı birçok faktöre göre değişkenlik gösterebilir. Mesela fiziksel aktivite, ilaç kullanımı, sodyum tüketim miktarı gibi. Bu yüzden her bireyin potasyum ihtiyacı farklıdır.
Her mineralde olduğu gibi eksik ya da fazla potasyum alımı birtakım problemlere neden olur. Potasyum eksikliği, çok düşük potasyum alımı (hipokalemi) durumunda gerçekleşir. Halsizlik, yorgunluk, kas krampları gibi problemler yaratabilir.
Potasyum fazlalığı yani hiperkalemi ise vücutta fazla miktarda bulunan potasyumdan kaynaklıdır. Ağır egzersiz yapmak, bilinçsiz mineral takviyeleri kullanmak gibi nedenler potasyum fazlalığına neden olabilir. Fakat bu genellikle geçicidir. Çünkü fazla potasyum böbreklerden dışarı atılmaktadır. Bu yüzden böbrek rahatsızlığı gibi sağlık problemi olmayan kişilerde potasyum fazlalığı zararlı bir durum oluşturmaz. Mineralin değerinde uzun süreli yükseliş ya da düşüşlerde bu durumun altındaki nedenin araştırılması gerekir.
Sonuç olarak baktığımızda vücudumuzda önemli işlevlere sahip olan bu minerali günlük beslenme düzenimizde yiyeceklerden rahatlıkla vücudumuza alabiliriz. Fakat bazı hastalık durumları, fiziksel koşullar gibi nedenler daha fazla potasyum ihtiyacı doğurabilir. Böyle durumlarda takviye olarak potasyum alınabilir. Eksikliği ve fazlalığı problemlere neden olduğu için mutlaka bir uzman kontrolünde alınmalıdır.
Kaynaklar
- healthline.com
- eatright.org
- ods.od.nih.gov/factsheets/Potassium-Consumer/
- https://www.healthdirect.gov.au/potassium
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482465/
- Fact Sheet for Consumers. Office of Dietary Supplements. National Institutes of Health
- Office of Dietary Supplements. National Institutes of Health
Hazırlayan: Gıda Mühendisi Selinay Laçindağ
- Bir seçim yapmanız sayfanın tamamının yenilenmesine neden olur.
- Bir seçim yapmak için boşluk tuşuna sonra ok tuşlarına basın.