Pulsating Leaf

Okyanusların İnsan Yaşamı Üzerindeki Etkisi

‘Okyanusun Korunması' ifadesini gördüğümüzde aklımıza hangi görüntüler geliyor? Balinalar, penguenler ya da mercanlar mı? Balinalar, köpekbalıkları ve kaplumbağalar gibi hayvanlar, uzun yıllardır okyanusu koruma hareketinin simgeleri olmuşturlar. Bununla birlikte, sağlıkları okyanuslara dayanan, ancak okyanus koruma konusundaki konuşmalarda her zaman bahsedilmeyen başka bir tür daha vardır ve bunlar insanlardır.

Hazırlayan: Çevre Mühendisi İnci Damla Köroğlu

Okyanusların İnsan Yaşamı Üzerindeki Etkisi

İnsan Yaşamının Okyanus İle Bağlantısı

Güney kısmında yaşayan 3 milyardan fazla insan, geçim kaynakları olarak okyanusu görmektedir. Okyanuslar kıyı topluluklarına, geçmişten günümüze aktarılan bir uygulama olan küçük ölçekli balıkçılıkta ve turizm gibi iş alanlarına olanak sağlıyor. İnsan yaşamında besin kaynağı olarak tüketilen yiyecekler arasında deniz ürünleri baş sırada yer almaktadır. Dünyanın her yerindeki toplulukların okyanusla derin kültürel ve ruhsal bağlantıları vardır. Özellikle deniz kıyısında oluşan yerleşimler sayesinde kültürler ve yaşamlar bu koşullara göre şekillenmiştir.

İnsan Yaşamının Okyanus İle Bağlantısı

İnsanlar Okyanusları Nasıl Etkiliyor?

Toplumdaki bazı kişiler okyanusları ve doğayı korumak için çalışmalar ve kampanyalar yürütürken, aynı toplumdaki bazı kişilerde okyanusları kar amacı ile kullanıp, kirleterek küresel olarak tehdit altına sokuyorlar. Gelir kaynağı denizler ve okyanuslar olan işletmeler yasaların azlığı sayesinde yılın her mevsimi, her türlü deniz ürününü avlayarak satışa sunuyorlar. Bu sebeple nesilleri tükenmek üzere olan balıkların yaşamını tehlikeye atarak ekolojik dengeye zarar vermiş oluyorlar.

İnsanlar Okyanusları Nasıl Etkiliyor?

İklim Koruyucusu Olan Okyanuslar

Okyanuslar gerçek anlamda iklim koruyucularıdır. Son 150 yıldır insanoğlunun yol açtığı karbondioksitin yaklaşık yarısı okyanuslar ve denizler tarafından emilmiştir. Denizlerin doğaya bu kadar katkısı olmasaydı, iklim değişimi bugün çok daha ilerlemiş bir safhada olacaktı. Ne yazık ki geçtiğimiz yıllarda başlayan, insanların olumsuz etkileri denizlerde bir takım değişimlere neden oldu. Atmosferdeki karbondioksitin yüksek oranlarda emilmesi, sudaki pH değerlerinin düşmesine, bu da suyun asitlenmesine ve midye ve mercanların zarar görmesine yol açmıştır. Buna ek olarak plastik çöp kirliliği denizi ve okyanusları küresel çöplüklere dönüştürüyor ve bunun sonuçlarını balık ya da küçük deniz hayvanlarının vücutlarında görmekteyiz.

Okyanus Ürünlerinin İnsan Vücuduna Etkileri

Deniz ürünleri, protein, D vitamini ve Omega-3 ve faydalı elementler açısından mükemmel bir besin kaynağıdır. Su ürünleri tüketimi fazla olan toplumların ortalama yaşam süresinin yüksek olduğu birçok araştırmada karşımıza çıkmıştır. Su ürünlerinde yüksek miktarda bulunan omega–3 yağ asitlerinin anne karnından başlayıp hayatımızın sonunda kadar alınması sağlık açısından oldukça önemli olan yağ asitleridir. Sağlıklı kemik gelişimi için gerekli olan mineraller kalsiyum ve fosfordur. Diğer bir zorunlu ihtiyaç D vitaminidir. Bu mineraller metabolizmayı düzenlerken, vücuttaki her hücrenin işlevini yerine getirmesini sağlayan ana maddelerdir.

Okyanus Ürünlerinin İnsan Vücuduna Etkileri

Deniz Ürünlerinin İçerdiği Vitaminler

Deniz ürünlerinin içerdiği fosfor, sülfür, vanadyum gibi mineraller sayesinde gebelik döneminden hayatımızın sonuna kadar büyümeyi ve dokuların iyileşmesini sağlar.
Vitaminler insan sağlığı açısından oldukça değerlidir. Eksikliğinde vücudun sağlıklı gelişimi, sindirim bozuklukları ve bağışıklık sisteminde bazı sorunlar çıkmaktadır. Su ürünleri vitamin içeriği yönünden A, D ve K vitaminini hem etlerinde ve hem yağlarında bulundurmaktadır. 

Deniz Ürünlerinin İçerdiği Vitaminler

Kanser Gibi Hastalıkları Yardımcı Olur

Amerikan kanser araştırma kurumu yaptığı bir çalışmada fiziksel aktivite ile birlikte su ürünlerini içeren sağlıklı bir diyetin kanser riskini azalttığını belirtmiştir. Doymamış yağ asitleri ile önlenebilen, geciktirilebilen veya hafifletilebilen hastalıklar; koroner kalp hastalıkları ve inme,meme, kolon, prostat kanserleri, hipertansiyon, romatoid artrit, alzheimer ve astımdır. Tüm bu özellikleriyle beraber su ürünleri neredeyse yok sayılabilecek karbonhidrat içeriği, protein kaynağı oluşumu ve vitamin özellikleri ile çok sağlıklı ve vücut gelişim döneminde de tüketilmesi özellikle istenen besin maddesidir.

Şeker Hastalarının Tedavisinde Kullanılır.
Yapılan klinik çalışmalarda bu durum balığın içerdiği omega 3 yağ asitlerinin kan basıncı ve kandaki yağların düzeylerini düşürerek, insulin direncini azaltabilme yeteneği ile açıklıyor. Balık yağı, kötü huylu kolesterolü düşürerek kalbin korunmasını sağlar. İçerdiği omega 3 yağları kanı inceltir, kalp ritmini düzenler.

Saç Dökülmelerini Önler
Balık, karides ve mideye gibi deniz ürünleri saç köklerini güçlendiren ve hormonları dengelemeye yardımcı olan çinko içerir. Erkek tipi saç dökülmesinde çinko eksikliyle sık karşılaşılmaktadır.

Hamilelik Sürecinde Deniz Ürünlerinin Önemi
Deniz ürünleri, annenin ve bebeğin normal gelişimi için beyin zarının yüzde 15-20, gözde retina tabakasının da yüzde 30-60’ının oluşmasına yardım eder. Omega-3 yağ asitlerinin tüketilmesi ile düşük, erken doğum ve düşük doğum ağırlıklı bebeğin doğma riski önemli ölçüde azalabilir. Gözde retina tabakasının da yüzde 30-60’ının oluşmasına yardım eder.

Hamilelik Sürecinde Deniz Ürünlerinin Önemi

Okyanusların Yaşamamız İçin Önemi

Okyanuslardan veya denizlerden çok uzakta yaşıyor olsak bile, geleceğimiz için çok önemliler. Sağlıklı ve temiz okyanuslar, iklim değişikliğiyle mücadelenin anahtarıdır. Okyanuslarımız oluşan kirli havanın %20-30'unu emerek, en kötü iklim bozulmasından kaçınmak için bize daha fazla zaman kazandırdı. Ancak okyanus yaşamını sağlıklı tutan habitatları ve sistemleri korumazsak, kirliliği engellemeyi bırakacaklar ve iklim değişikliği ne yazık ki hızlanacak.

İlk adımı biz atarak çevremize de örnek olabiliriz. Okyanuslarımızı ya denizlerimizi kirletecek yabancı maddeleri atmayarak işe başlayabiliriz. Ekolojik dengeyi bozmayarak okyanuslarımızı ve insan hayatını koruma altına alabiliriz.


Hazırlayan: Çevre Mühendisi İnci Damla Köroğlu

 

Kaynaklar;

https://www.greenpeace.org/usa/why-protecting-the-ocean-means-protecting-people/

https://www.iklimhaber.org/yeni-arastirma-dunya-okyanusun-sagladigi-faydalari-kaybedebilir/

 

Yorum yapın

Yorumların yayınlanabilmesi için onaylanması gerektiğini lütfen unutmayın