Histamin nedir? Histamin intoleransı ve histamin içeren gıdalar nedir?
Yiyeceklerimizde biyojen amin adı verilen bileşikler yer alır. Bu bileşikleri içeren gıdaların fazla tüketilmesiyle zehirlenmeler meydana gelebilir. Bugün bu bileşiklerden biri olan histamin nedir ondan bahsedeceğim. Histamin içeren gıdalar, histamin intoleransı ve belirtileri gibi konulara değineceğim. Haydi başlayalım.
Hazırlayan: Gıda Mühendisi Selinay Laçindağ
Histamin Nedir?
Histamin, histidin adı verilen bir aminoasitten oluşur. Hayvan ve insan vücudu tarafından sentez edilen ve vücut içerisinde doğal olarak bulunan biyolojik amin bileşiğidir. Mide bağırsak kanalı, deri hatta bazı vücut sıvıları içerisinde histamin yer alır. Vücudumuzda bulunmasının yanı sıra histamin içeren yiyecekler ile de vücudumuza histamin alırız. Vücut içerisindeki birçok faaliyette yer alır. Özellikle de sinir sistemi içerisindeki iletişimde, sindirim sisteminde ve bağışıklığın korunmasında önemli yere sahiptir. Histamin nedir kısaca bahsettikten sonra histamin kaynaklı zehirlenme nasıl oluyor ona bakalım.
Histamin İntoleransı Nedir?
Biyojen amin bileşiklerinin vücut içerisinde fazla birikmesi ile zehirlenmeler meydana gelebilir. Histamin zehirlenmesi (histamin intoleransı) de en çok karşılaşılan biyojen amin zehirlenmelerinden biridir. Histamin içeren yiyecekler tükettiğimiz zaman DAO (Diamin Oksidaz) ve HNMT (Histamin N-metiltranferaz) enzimleri tarafından yıkıma uğrar. Böylece vücuda aldığımız histamin miktarının düzeyi düşmüş olur. Fakat histamin bakımından zengin gıdalar tüketilmiş ve vücudumuzda bunu yıkıma uğratacak kadar enzim yoksa vücut içerisindeki histamin dengesi bozulur. Bunun sonucunda ortaya histamin zehirlenmesi çıkabilir.
Kısaca histamin içeren gıdaların fazla tüketilmesi sonucunda vücudumuzun tepki göstermesine histamin zehirlenmesi ya da histamin intoleransı denir diyebiliriz.
Histamin İntoleransı Belirtileri
Bir önceki paragrafta histamin zehirlenmesinin ne olduğundan bahsederken vücudumuzun bazı tepkiler gösterdiğinden bahsettik. Şimdi histamin intoleransı belirtileri neler ona bakalım. Histamin intoleransı belirtileri çoğu zaman tipik olarak alerji belirtileri ile aynıdır. Bunlar mide bulantısı, karın ağrısı, şişkinlik gibi belirtilerdir. Bunların yanı sıra yüksek miktardaki histamin migren ağrılarını tetikleme, depresyon, düzensiz kalp atışı gibi belirtilere de sebep olmaktadır.
Histamin İçeren Gıdalar Neler?
Histaminin vücudumuzda önemli bir yere sahip olduğu kadar fazla tüketildiği zaman zararı da bulunmaktadır. Bu yüzden sağlıklı bir beslenme düzeni içerisinde histamini dengeli bir şekilde vücuda almak önemlidir. Birçok yiyecek histamin içermektedir. Yiyeceklerimizde bulunan histamin miktarı yiyeceğin hazırlanmasına, saklama süresine gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.
Yüksek miktarda histamin içeren gıdalar;
- Alkol
- Yıllanmış peynirler
- Lahana turşusu gibi konserve, salamura ve fermente gıdalar
- Sosis, jambon veya salam gibi tütsülenmiş ürünler
- Ispanak
- Patlıcan
- Ketçap
- Sirke
- Uskumru ve ton balığı gibi konserve balıklar
Bir de histamin salınımını tetikleyebilecek olan yiyecekler vardır. Bunları da kakao, çikolata, domates, yumurta beyazı, balık, yer fıstığı ve çoğu narenciye, çilek, muz olarak sıralayabiliriz.
Peki histamin intoleransı olan bireyler ne tüketmeli? Histamin içeriği düşük olan besinleri günlük beslenmelerinde tercih etmeleri gerekir. Diğer alerjik gıdalar gibi histamin içeren gıdayı beslenmeden uzaklaştırmak gibi bir şey söz konusu değildir. Çünkü histamin içermeyen gıda yoktur. Düşük histamin değerine sahip gıdalar vardır. Bu yiyecekleri de şu şekilde sıralayabiliriz:
- Taze et ve balık
- Muz, çilek, narenciye haricindeki meyveler
- Yumurta sarısı
- Pirinç
- Domates, patlıcan, ıspanak haricindeki sebzeler
- Zeytin, zeytinyağı
Histamin nedir diye baktığımızda bağışıklık sistemi, sinir sistemi gibi sitemlerimiz için oldukça önemli bir bileşen olup histamin içeren gıdalar fazla tüketildiğinde zehirlenmelere yol açabilen bir bileşiktir. Dengeli ve yeterli bir beslenme düzeni ile vücudunuzdaki histamini dengeleyebilirsiniz. Eğer histaminden kaynaklı herhangi bir sağlık sorunu yaşarsanız uzmana danışmalısınız.
Hazırlayan: Gıda Mühendisi Selinay Laçindağ
Kaynaklar:
- Ünlütürk Adnan ve Yeşim, Gıdalarda Histamin Oluşumu ve Zehirlenmesi, Gıda, Sayı:1-2, Yıl:6, 1981.
- Varlık H., Berker A., Gıda Intoksikasyonlarında Histamin ve Tiraminin Önemi, J Fac. Vet. Med., 2001, s.97-102.
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/322543
- https://www.healthline.com/health/histamine-intolerance
- Bir seçim yapmanız sayfanın tamamının yenilenmesine neden olur.
- Bir seçim yapmak için boşluk tuşuna sonra ok tuşlarına basın.