Candida Mantarı ve Candida Diyeti Hakkında Merak Edilenler
Bağırsak sağlığı, genel vücut sağlığı üzerinde bizim düşündüğümüzden çok daha büyük bir etkiye sahiptir. Vücudun ikinci beyni olarak da adlandırılan bağırsaklarımız hem fiziksel hem de ruhsal sağlığımız için önemlidir. Bağırsak florasında bakteri, mantar gibi birçok mikroorganizma bulunur. Mikroorganizmaların arasındaki denge bağırsak sağlığını oluşturur. Aradaki denge bozulduğu zaman vücudun birçok alanında dengesizlikler baş göstermeye başlar. Bunlardan biri de Candida mantarının aşırı çoğalmasıdır. Candida diyeti, bu süreçte sağlıklı bağırsak florasını yeniden kazanmaya yardımcı olabilir. Candida nedir, Candida diyeti nasıl uygulanır gibi konuları merak ediyorsanız gelin konuya dair ayrıntıları birlikte inceleyelim.
Candida Mantarı Nedir, Nasıl Ortaya Çıkar?
Candida, insan mikrobiyomunda bulunan bir mantar çeşididir. Ağız, bağırsaklar, cilt, genital bölge gibi nemli bölgelerde bulunur. Candida mantarı genel olarak zararsız bir mantar çeşididir. İnsan vücudunda normal miktarda bulunduğu zaman besinlerin sindirimine ve emilimine yardımcı olur.
Candida mantarının aşırı çoğalması durumunda ise Candida enfeksiyonu (kandidiyaz) adı verilen durum ortaya çıkar. Mantar hangi bölge yoğunlaşmış ve çoğalmış ise orada enfeksiyon oluşur. Örneğin ağız kısmında bir çoğalma meydana gelmişse ağız içerisinde yara, aft, pamukçuk gibi oluşumlar gözlenir.
Candida Neden Olur?
Candida mantarının aşırı çoğalmasına neden olabilecek faktörler:
- Antibiyotik kullanımı
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Dengesiz beslenme
- Hormonal değişiklikler (gebelik, doğum kontrol hapları, vs.)
olarak sıralanabilir.
Candida Belirtileri Nelerdir?
Candida enfeksiyonunun belirtileri mantarın vücuttaki yerine göre değişebilir. Bununla birlikte en yaygın görülen Candida belirtileri şu şekildedir:
- Ağızda beyaz plaklar
- Vajinal akıntı ve kaşıntı
- Ciltte kızarıklık ve kaşıntı
- Kronik yorgunluk
- Sindirim sorunları (şişkinlik, gaz, ishal)
Bunların haricinde kötü ağız kokusu, yorgunluk, uyuşukluk, depresyon, huzursuzluk, kas ve eklem ağrıları, aşırı şekerli yiyecekler tüketme isteği, odaklanma problemleri gibi belirtiler de Candida mantarının aşırı çoğaldığına işaret edebilir. Saydığımız bu belirtiler başka birçok rahatsızlığın da belirtisi olabileceği için Candida mantarı varlığına belirtilerle tanı koymak zorlaşabilir.
Evde Candida Testi
Yukarıda Candida mantarını belirtilerle tespit etmenin zor olabileceğinden bahsetmiştik. Peki, Candida olduğunu nasıl anlayacağız? Candida mantarının varlığı dışkı testiyle anlaşılabilir. Ev ortamında kolayca yapabileceğiniz tükürük testiyle de bu mantarın varlığını belirleyebilirsiniz. Evde Candida testi uygulamak için ihtiyacınız tek şey bir bardak içme suyu.
Sabah aç karnına bir bardak içme suyunun içine tükürün ve yaklaşık 15 dakika izleyin. Eğer tükürük suyun üzerinde kalıyorsa Candida açısından sağlıklı bir bağırsak florasına sahipsiniz diyebiliriz. Eğer tükürük dibe çöküyorsa ya da saçak gibi aşağı doğru iniyorsa Candida mantarı bağırsak floranızı bozmuş demektir. Evde Candida testinde (tükürük testi de denilebilir) bu şekilde bir görüntüyle karşılaşırsanız semptomlarla birlikte bir değerlendirme yapabilirsiniz.
Candida Diyeti Nedir, Nasıl Yapılır?
Candida diyeti, Candida mantarının aşırı büyümesini kontrol altına almak ve bağırsak florasını yeniden dengelemek amacıyla uygulanan bir beslenme programıdır. Candida diyetinin temel prensibi düşük şeker ve karbonhidrat tüketimi gerektirir. Bunun nedeni ise Candida mantarının beslenme kaynağı olan şekeri sınırlamaktır. Bu tür bir beslenmeyle enfeksiyona sebep olan mantarın çoğalması engellenebilir.
Candida diyetinin süresi kişinin ihtiyaçlarına ve mantarının durumuna bağlı olarak birkaç hafta ila birkaç ay arasında değişebilir. Diyeti uygularken bir yandan da bağırsaklar probiyotik besinlerle desteklenmelidir. Probiyotik besinler, bağırsak florasının güçlenmesine ve bağırsaklarda yeniden denge kurulmasına yardımcı olur.
Candida diyeti uygulanırken bitkisel antifungal maddeler kullanmak da sürece destek olabilir. Bitkisel antifungal maddelere örnek olarak sarımsak, kekik, karanfil, çörekotu verilebilir.
Candida Diyeti Uygulanırken Tüketilebilecek Besinler:
- Nişasta oranı düşük olan sebzeler: Sebzeler: Brokoli, ıspanak, lahana, kabak gibi sebzelerin tüketimi Candida diyetinde serbesttir.
- Protein kaynakları: Tavuk, hindi, yumurta, yağsız et ve balık gibi kaliteli proteinler tercih edilir.
- Sağlıklı yağlar: Zeytinyağı, hindistancevizi yağı, avokado yağı gibi sağlıklı yağlar tüketilebilir.
- Fermente gıdalar: Probiyotik içeriği yüksek yoğurt, kefir, lahana turşusu gibi fermente gıdalar bağırsak mikrobiyotasını güçlendirmeye yardımcı olur.
Candida Diyetinde Kaçınılması Gereken Yiyecekler:
- Şekerli gıdalar: Şeker, Candida mantarının en çok sevdiği besin kaynağıdır. Rafine şeker, tatlılar, bal, agave şurubu gibi şekerli ürünler diyetten çıkarılır. Bunların yanı sıra şeker oranı yüksek meyveler de Candida diyetinde tüketilmemelidir.
- Rafine karbonhidratlar: Beyaz ekmek, makarna, pirinç gibi rafine karbonhidratlar hızla şekere dönüşerek Candida mantarının beslenmesini sağlar.
- Alkol: Bağırsak florasının bozulmasına neden olabilir.
- İşlenmiş gıdalar: Koruyucu maddeler, yapay tatlandırıcılar ve katkı maddeleri içeren işlenmiş gıdalardan kaçınılmalıdır.
Candida diyetinin uygulanması başlangıçta bazı kişilerde enerji düşüklüğü, baş ağrısı gibi durumlara sebep olabilir. Bu durum tüketilen şeker miktarının azaltılmasıyla ilgilidir. Uzun süreli uygulanan diyetler ise kişilerde vitamin ve mineral eksikliklerine yol açabilir. Bu tür sorunlarla karşılaşmamak adına Candida diyeti uygularken bir diyetisyenden yardım almanız önemlidir.
Özel Beslenme olarak Candida mantarı ve Candida diyeti nedir tüm ayrıntılarıyla yanıtlamaya çalıştık. Merak edilen birçok konuya değindiğimiz blog sayfamıza buradan ulaşabilirsiniz.