Pulsating Leaf

İklim Değişikliği ve Sağlık

İklim değişikliği, insanlığın karşı karşıya olduğu en büyük sağlık tehdididir. Sağlık uzmanları, ortaya çıkan bu krizin neden olduğu sağlık zararlarını şimdiden araştırıp ortaya koymaktadır.

Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), yıkıcı sağlık etkilerini önlemek ve iklim değişikliğine bağlı milyonlarca ölümü önlemek için dünyanın sıcaklık artışını 1,5°C ile sınırlaması gerektiği sonucuna varmıştır. Bununla birlikte, 1,5°C'lik küresel ısınma bile güvenli kabul edilmemektedir; bir derece daha fazla ısınmanın her onda biri, insanların yaşamları ve sağlıkları üzerinde ciddi bir hasara yol açacağı söylenmektedir.

Hazırlayan: Diyetisyen Damla Türkay

İklim Değişikliği ve Sağlık

Artık günümüzde hiç kimse küresel ısınma ve iklim değişiklikleri sebebiyle güvende değildir fakat bu İklim krizinden ilk önce ve en kötü şekilde sağlığı zarar gören gruplar; krizin nedenlerine en az katkıda bulunan ve kendilerini ve ailelerini buna karşı en az koruyabilen insanlar: düşük gelirli ve dezavantajlı ülkeler ve topluluklardaki insanlardır. (1)

İklim değişikliği insan yaşamlarını ve sağlığını çeşitli şekillerde etkilemektedir.

İklim değişiklikleri sağlığın temel bileşenleri olan;

-Temiz hava

-Güvenli içme suyu

-Besleyici gıda ve güvenli barınmayı

tehdit eder ve küresel sağlıkta onlarca yıllık ilerlemeyi zayıflatma potansiyeline sahiptir.

2030 ve 2050 yılları arasında iklim değişikliğinin; yetersiz beslenme, sıtma, ishal ve sıcaktan yılda yaklaşık 250.000 ek ölüme neden olması bekleniyor. Sağlığa yönelik doğrudan hasar maliyetlerinin 2030 yılına kadar yılda 2-4 milyar ABD Doları arasında olduğu tahmin edilmektedir. Zayıf sağlık altyapısı olan alanlar - çoğunlukla gelişmekte olan ülkelerde - hazırlanmak ve yanıt vermek için yardım almadan bu durumla başa çıkmaları oldukça zor görünmektedir. (2)

İklim değişikliği, Dünya Sağlık Örgütü tarafından 21. yüzyılda sağlık için en büyük tehdit olarak tanımlanmıştır - sağlık ve refahı birçok yönden etkiler:

  • Doğrudan, hava olaylarının (ısı dalgaları, sel ve orman yangınları gibi) artan yoğunluğu ve sıklığı ile; ve
  • Dolaylı olarak, hava kalitesinin kötüleşmesi yoluyla, bulaşıcı hastalıkların yayılmasındaki değişiklikler, gıda ve temiz suya ulaşmada oluşan tehditler, ruh sağlığı üzerindeki etkiler ile.

İklim değişikliği, ekonominin bazı bölümlerini artan işsizlik, finansal stres, gıda güvensizliği ve artan sosyal eşitsizliklerle de etkileyecektir.

İklim Değişikliği Nedeniyle Sağlık Etkileri Riski Altında Olanlar Kimlerdir?

Bazı insanlar iklim değişikliği ve sağlığın etkilerine karşı daha savunmasızdır:
  • Çocuklar çeşitli nedenlerden dolayı savunmasızdır. Örneğin, çocuklar ısı stresi ve dehidrasyona karşı daha hassastır ve hava kirliliğine ve orman yangınlarından dumana maruz kalmaya daha duyarlıdır. Bağışıklık sistemleri tam olarak geliştirilmemiştir, bu da onları enfeksiyonlar daha açık hale getirir. Hamile kadınlar, hamileliğin fizyolojik etkileri sebebiyle ısı dalgaları sırasında ısı stresi riski altındadır. Onlar ve doğmamış bebekleri, hava kirliliğine maruz kalmaya ve orman yangınlarından gelen dumanlara karşı özellikle daha hassastırlar.
  • Yaşlı insanlar ve önceden var olan tıbbi durumları olan insanlar dehidrasyon, ısı stresi, enfeksiyonlar ve kalp ve akciğer hastalığının alevlenmesine daha yatkındır.
  • Kırsal ve uzak bölgelerde yaşayan insanlar, Aborijin ve Torres Strait Adalı insanlar, düşük gelirli insanlar ve diğer savunmasız popülasyonlar, kısmen altta yatan sağlık sonuçlarındaki eşitsizlikler ve sağlık hizmetlerinin ve diğer hizmetlerin sınırlı erişilebilirliği nedeniyle artmış risk altındadır. (3)

Aşırı Isı Bireyleri Nasıl Etkileyebilir?

Yetişkinler için normal vücut ısısı yaklaşık 37°C’dir. Hasta olduğunuzda baş ağrısı, terleme veya yorgunluk gibi belirtilerle ateşiniz çıkabilir. Tıpkı bir ateş gibi, aşırı ısı da vücudunuzun normal sıcaklığını koruma yeteneğini zorlar ve benzer semptomlara neden olabilir.

Aşırı sıcaktan kaynaklanan en yaygın sağlık etkileri (veya semptomları) şunları içerir:

Isı krampları, vücuttaki büyük miktarda tuz ve su kaybının neden olduğu, genellikle karın, kol veya baldırlardaki kas spazmlarıdır. Isı krampları, dehidrasyon ile birlikte aşırı ısıya uzun süre maruz kalmaktan oluşabilir ve genellikle fiziksel emek veya spor gibi yorucu açık hava etkinliklerine katılırken meydana gelir.

Isı bitkinliği, acil tıbbi tedavi gerektiren ciddi bir hastalıktır. Özellikle dehidrasyon ile birleştiğinde, uzun bir süre boyunca (genellikle birkaç gün) aşırı ısıya maruz kalmaktan kaynaklanabilir.

Sıcak çarpması, aşırı sıcaktan kaynaklanan ve acil tedavi gerektiren en ciddi tıbbi durumdur. Sıcak çarpması (veya hipertermi), vücut artık sıcaklığını düzenleyemediğinde ve sıcaklığı hızla yükseldiğinde (41°C veya daha yüksek) meydana gelir. Sıcak çarpması genellikle ısı krampları veya ısı bitkinliği gibi ısıyla ilgili diğer hastalıkların bir ilerlemesi olarak ortaya çıkar. Bununla birlikte, önceden herhangi bir belirti olmaksızın aniden ortaya çıkabilir ve acil tıbbi müdahale olmaksızın ölümle sonuçlanabilir. (4)

İklim Krizi Hakkında Yapabileceğiniz 6 Şey:

  • Uçak Yolculuklarını Azaltın

Günümüzde iklim değişikliğinin arkasındaki önemli etkenlerden biri de seyahat etme şeklimiz. Uçakların payı oldukça büyük. Yapılan araştırmalara göre insanlardan kaynaklanan sera gazı salınımının %2’si havacılıktan gelmektedir.

iklim krizinde uçak yolculukları
  • Daha Az Et ve Süt Tüketin

Et ve süt ürünlerinden kaçınmak, gezegen üzerindeki çevresel etkinizi azaltmanın en büyük yollarından biridir. Araştırmalar, yüksek lifli, bitki bazlı bir diyetin sağlığınız için oldukça iyi olduğunu göstermektedir.

Daha az veya daha küçük porsiyonlarda et (özellikle de en büyük çevresel etkiye sahip olan kırmızı et) tüketin ve süt ürünlerini azaltın veya bitkisel süt alternatifleri ile değiştirin.

Nakliye, muhafaza ve uzun süreli soğutmadan kaynaklanan karbon emisyonlarını azaltmaya yardımcı olmak için yerel olarak yetiştirilen taze, mevsimlik ürünleri seçmeye çalışın.

  • Araba Yerine Toplu Taşıma Araçlarını Kullanın

Kısa mesafelerde arabaya binmek yerine yürüyün veya bisiklete binmeyi tercih edin. Daha uzun yolculuklar için toplu taşıma araçlarını kullanın veya araba paylaşım planlarını deneyin.

  • Enerji Kullanımınızı ve Faturalarınızı Azaltın:

Evdeki davranışlarınızda yapacağınız küçük değişiklikler, daha az enerji kullanmanıza, karbon ayak izinizi ve enerji faturalarınızı azaltmanıza yardımcı olacaktır:

İhtiyacınız olmadığında ışıkları ve aletleri kapatın. Ampulleri LED'ler veya diğer düşük enerjili ışıklarla değiştirin.

  • Yeşil Alanlara Saygı Gösterin ve Koruyun

Park ve bahçeler gibi yeşil alanlar önemlidir. Karbondioksiti emerler ve daha düşük hava kirliliği seviyeleri ile ilişkilidirler.

Aşırı ısınan kentsel alanları soğutarak sıcaklığı düzenlemeye yardımcı olurlar, yüzey yağmur suyunu emerek sel riskini azaltabilir ve çok çeşitli böcekler, hayvanlar, kuşlar ve amfibiler için önemli yaşam alanları sağlayabilirler.

  • Tüketimi ve İsrafı Azaltın

Tüketici olarak kullandığımız her şeyin bir karbon ayak izi vardır. Tek kullanımlık ürünlerden ve hızlı modadan kaçının ve ihtiyacınızdan fazlasını almamaya çalışın. Uzun süre dayanan ikinci el veya kaliteli ürünler için alışveriş yapın.

Atıkları en aza indirmeye çalışın. İstenmeyen eşyaları hayır kurumlarına bağışlayarak veya satarak yeni bir hayat verin.

Yiyecek israfından kaçının. (5)

 

  1. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/climate-change-and-health#:~:text=Climate%20change%20is%20already%20impacting,diseases%2C%20and%20mental%20health%20issues.
  2. https://www.who.int/health-topics/climate-change#tab=tab_1
  3. https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/healthyliving/climate-change-and-health#health-effects-of-climate-change
  4. https://www.epa.gov/sites/default/files/2016-10/documents/extreme-heat-guidebook.pdf
  5. https://www.imperial.ac.uk/stories/climate-action/

 Hazırlayan: Diyetisyen Damla Türkay

Yorum yapın

Yorumların yayınlanabilmesi için onaylanması gerektiğini lütfen unutmayın

Qty:1

QTY: 4

10% off

Qty:1

20% off on buy 2 shoes

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt.

Sail and harvest moon
₹ 26,000 ₹ 27,500

You added 1

Sail and harvest moon

₹ 14,932 ₹ 16,590

Cart (0)

Add $40 to get a 10% off on total price

0